انتخاب بطحائي؛ يك گام به جلو يا بازگشت به عقب؟
حسين طاهريفرد / فعال فرهنگي و رسانهاي
سرانجام ليست كابينه پيشنهادي دولت دوزادهم تقديم هيأت رئيسه مجلسشوراياسلامي شد و وزارت آموزشوپرورش گزينه پيشنهادي خود را شناخت. پس ازكشوقوسهاي فراوان و طرح اسامي متعدد، «سيدمحمد بطحائي» بعنوان گزينه پيشنهادي روحاني براي تصدي پست وزارت آموزشوپرورش به مجلس معرفي شد. سيدمحمد بطحايي 54 ساله، داراي مدرك كارشناسيارشد مديريت دولتي و رئيس فعلي مركز ملي نظارت راهبردي سازمان برنامهوبودجه است. او تا سال ۱۳۹۵ معاون پشتيبانيوتوسعه مديريت وزارت آموزشوپرورش بود و پس از بركناري علياصغر فاني وزير سابق آموزشوپرورش تا معرفي وزير جديد، مدتي به عنوان سرپرست آموزشوپرورش فعاليت كرد. بطحايي كه از نزديكترين مديران به فاني بود در مدت حضورش در معاونت مالي و پشتيباني، با آنكه عمده طرحها و برنامههاي اقتصادي فاني را مديريت ميكرد عملاً نتوانست گره كور دغدغههاي اقتصادي و معيشتي فرهنگيان را بگشايد و سرانجام پس انتخاب دانشآشتياني، از معاونت پشتيباني و توسعه وزارت آموزشوپرورش كنار رفت.
در دولت اول روحاني، شرايط بحراني كشور باعث شد كه آموزشوپرورش عليرغم تمامي كمبودها و مشكلات جزو اولويتهاي دولت قرار نگيرد. دولت يازدهم در عرصه آموزشي كشور از پويايي لازم برخوردار نبود و به دليل سياستها، غفلتها و كاستيها اوضاع آموزشوپرورش نهتنها بهبود نيافت كه از بسياري جهات بدتر هم شد. در دوازدهمين دوره انتخابات رياستجمهوري، روحاني با شعار اولويت دادن به آموزشوپرورش توانست قاطبه فرهنگيان را به عرصه انتخابات كشانده و با حمايت قاطع و همه جانبه آنان، دوباره بر صندلي رياستجمهوري بنشيند.
انتخاب سيدمحمد بطحايي بهعنوان وزير پيشنهادي آموزشوپرورش در شرايطي كه آموزشوپرورش در معرض مشكلات پيچيده و نابسامانيهاي بسيار جدي قرار دارد و بخشي از اين عقبماندگيها و نابسامانيهاي مديريتي كه امروز گريبان نظام آموزشوپرورش، معلمان و دانشآموزان را گرفته به دليل بيتدبيري مديراني است كه سالهاست در «حلقه بستهي مديران آموزشوپرورش» فرصت جوانگرايي و نوسازي مديريتي را از نيروهاي جوان و خوشفكر اين وزارتخانه گرفتهاند موجب تعجب و البته نگراني است.
نگاهي واقعبينانه بهسوابق، عملكرد و برنامههاي ارائه شده توسط بطحايي، اين واقعيت را آشكار ميكند كه قرار نيست در دولت دوازدهم اتفاق خاصي در آموزشوپرورش رخ دهد و عليرغم تمام وعده و وعيدههاي داده شده، آموزشوپرورش جزء اولويتهاي دولت دوم روحاني نيز نخواهد بود. انتخاب بطحايي معاون سابق علياصغر فاني، به نوعي تداوم سياستهاي دولت قبل در اين بخش خواهد بود و دولت دوازدهم جديتي براي حل مشكلات ساختاري آموزشوپرورش ندارد.
بهزعم نگارنده در شرايط كنوني، آموزشوپرورش هم از لحاظ مديريتي و هم از لحاظ اقتصادي با چالشهاي اساسي درگير است. عمده اين چالشها به ضعف مديريت منابع مالي و نيروي انساني، كسري بودجه مزمن و ضعف نظام رفاهي و مشوقهاي لازم براي ايجاد انگيزه در معلمان و كاركنان اداري وزارت آموزشوپرورش برميگردد. بخش اعظمي از مشكلات كنوني آموزشوپرورش، به عدم توجه و اهتمام جدي دولتها به حل مشكلات ريشهاي و زيرساختي اين حوزه بر ميگردد و آمدن وزير جديد، اصلاحطلب يا اصولگرا درحالي كه نگاه سياستگذاران كلان و خصوصاً دولتمردان به مقوله آموزشوپرورش تغييري نكرده است باعث تغيير و تحولي چشمگير در بزرگترين دستگاه اجرايي كشور نشده و نخواهد شد، و وزير جديد بر فرض توانايي هم قادر نخواهد بود موانع را از ميان برداشته و راه را براي پيشرفت هموار نمايد.
آقاي رئيسجمهور؛
فرهنگيان در ۲۹ ارديبهشت با زبان رأي گفتند چه ميخواهند. بيگمان مهمترين پيام راي دوباره به شما، «نه به شرايط موجود» بود. رويكرد كنوني دولت دوازدهم به مقوله آموزشوپرورش و عدم توجه به مطالبات و انتظارات فرهنگيان، موجب ترديد در اراده دولت براي حل مشكلات اين حوزه شده است. به نظر ميرسد برخلاف تمامي اظهارنظرها و ادعاها، دغدغههاي فرهنگيان چندان براي دولت دوازدهم مهم نيست و فقط در بزنگاه انتخابات براي اردوكشي سياسي به آنها بها داده شده و بعد از گذر از اين وادي با پشتيباني همين معلمان، در وقت نياز منفعت آنان فداي مصلحت حزبيوجناحي ميشود. بيگمان انتخابهاي سياسي سبب دوري اين وزراتخانه از اهداف اصلي كه مورد مطالبهي اكثريت فرهنگيان است خواهد شد. دولت براي برونرفت از مشكلات كنوني آموزشوپرورش نيازمند بازنگري در برنامههاي استراتژيك خود و اتخاذ سياستهاي هوشمندانهاي در اين حوزه دارد و بدون تغيير نگاه به آموزشوپرورش نميتوان انتظار تغييرات بنيادي و ساختاري در اين حوزه داشت.
حال سوال اساسي اين است « آيا انتخاب سيدمحمد بطحايي در راستاي تغيير نگاه دولت به مقوله آموزشوپرورش و تحقق وعدههاي انتخاباتي رئيسجمهور مبني بر اولويت بودن آموزشوپرورش است و بطحايي توان مقابله با حجم بالاي چالشهاي پيچيده آموزشوپرورش را دارد و ميتواند منشا تحولاتي مثبت و سازنده در آموزشوپرورش باشد؟ »
توسط: حسينطاهري فرد