از ويكي‌پديا، دانشنامهٔ آزاد
    
ايران از سال ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۱۲ بعد از كره جنوبي دومين سرعت رشد شاخص توسعه انساني در دنيا را داشته‌است[۱]ايران ازلحاظ شاخص توسعهٔ انساني در سال ۲۰۱۸ ميلادي در رتبهٔ ۶۰ از بين ۱۸۸ كشور جهان، بالاتر از كشورهاي برزيل مكزيك سريلانكا ونزوئلا،[۲] و پس از كشورهاي بوسني و هرزگوين، قزاقستان، آذربايجان قرار گرفته‌است.[۳] همچنين در رتبه‌بندي منطقه‌اي رتبهٔ هشتم خاورميانه به ترتيب پس از اسرائيل، امارات متحده عربي، قبرس، قطر، بحرين، كويت و عربستان قرارداشته‌است. شاخص توسعه انساني ايران در سال ۲۰۲۱ براي چهارمين سال پياپي كاهش پيدا كرده و به اندازه سال ۲۰۱۴ رسيده‌است. اين شاخص در سال ۲۰۲۱ به ۰٫۷۷۴ رسيد. در سال ۲۰۱۷ اين آمار به اوج خود يعني ۰٫۷۸۹ رسيد ولي پس از آن افت كرد.[۴]

نرخ سواد

آموزش پايه در ايران برطبق قانون اساسي اجباري است. نرخ سواد در ايران ۸۶٫۸ درصد است. ايران ازنظر نرخ سواد در رتبهٔ۸۹ جهان قرار دارد.^[۵]

اميد به زندگي

اميد به زندگي در لحظهٔ تولد در ايران ۷۵٫۵سال است كه از اين لحاظ در رتبهٔ ۶۲ جهان قراردارد. كشور ژاپن با اميد به زندگي۸۳٫۷ سال در رتبهٔ اول جهان قرار دارد.^[۶]

درآمد سرانه

درآمد سرانه هر ايراني از لحاظ «قدرت خريد» بر اساس‌معلم برابر ۱۲ دلار است. ايران با اين سرانه در رتبه‌هاي آخر جهان قرار مي‌گيرد.^[۷] اين در حالي است كه توليد ناخالص داخلي ايران در رتبه ۶۶ جهاني جاي دارد.^[۸]

شاخص توسعه انساني ايران در سال ۲۰۱۳

ايران در شاخص توسعهٔ انساني در سال ۲۰۱۵ نمرهٔ ۸۷/۷۷۴ و رتبهٔ ۶۹ را به‌دست آورده‌است.^[۹] در سال ۲۰۱۳ نمرهٔ ۸۷/۷۴۹ و در سال ۲۰۱۲ نيز نمرهٔ ايران در اين شاخص ۸۷/۷۴۹ اعلام شده بود. بااين‌حال، ايران در رتبه‌بندي جهاني ازنظر توسعهٔ انساني نزول ۲پله‌اي داشته‌است. رتبهٔ ايران ازنظر ميزان توسعهٔ انساني درميان ۱۸۷ كشور جهان در سال ۲۰۱۳، ۷۵ اعلام شده‌است. اين درحالي است كه ايران در سال ۲۰۱۲ رتبهٔ ۷۳ را از اين نظر به خود اختصاص داده‌بود.^[۱۰]

گزارش توسعه انساني شامل تمام ۱۹۳^[۱۶] كشور عضو سازمان ملل متحد و همچنين دولت فلسطين و هنگ كنگ است. با اين حال، شاخص توسعه انساني براي چهار كشور عضو سازمان ملل متحد محاسبه نشده است: كره شمالي، موناكو، نائورو و سومالي. برخي از اجزاي شاخص ممكن است براي اين كشورها محاسبه شود. جزاير كوك، سرير مقدس (شهر واتيكان) و نيوئه تنها كشورهاي عضو سازمان ملل متحد هستند كه در اين گزارش گنجانده نشده‌اند.^[۱۷]در مجموع، شاخص توسعه انساني براي ۱۹۱ كشور در دسترس است.^[۲]

آزمايشگاه داده هاي جهاني همچنين داده هايي را در مورد شاخص توسعه انساني سومالي ارائه مي‌دهد و آن را 0.361 (۲۰۱۹) قرار مي دهد كه كمترين ميزان در جهان است.^[۱۸]

كشورهاي ۱ تا ۶۶ در جدول، داراي توسعه انساني "بسيار بالا"، ۶۷ تا ۱۱۵، داراي توسعه انساني "بالا"، ۱۱۶ تا ۱۵۹، داراي توسعه انساني "متوسط" و ۱۶۰ تا ۱۹۱، داراي توسعه انساني "پايين" هستند.^[۱۹][۱۳]

Table of countries by HDI

رتبه		كشور	شاخص توسعهٔ انساني
داده‌هاي ۲۰۲۱ (گزارش ۲۰۲۲)[۲]	ميزان تغيير از سال ۲۰۱۵[۲۰]		داده‌هاي ۲۰۲۱ (گزارش ۲۰۲۲)[۲]	ميانگين رشد سالانه (۲۰۱۰–۲۰۲۱)[۲۰]
1		سوئيس	0.962	۰٫۱۹٪
2		نروژ	0.961	۰٫۱۹٪
3		ايسلند	0.959	۰٫۵۶٪
4	(3)	هنگ كنگ	0.952	۰٫۴۴٪
5	(3)	استراليا	0.951	۰٫۲۷٪
6		دانمارك	0.948	۰٫۳۴٪
7	(2)	سوئد	0.947	۰٫۳۶٪
8	(6)	جمهوري ايرلند	0.945	۰٫۴۰٪
9	(5)	آلمان	0.942	۰٫۱۶٪
10	(1)	هلند	0.941	۰٫۲۴٪

70	(2)	باربادوس	0.790	0.02%
71	(3)	آنتيگوآ و باربودا	0.788	0.02%
72	(8)	سيشل	0.785	0.10%
73	(9)	سري‌لانكا	0.782	0.54%
74	(10)	بوسني و هرزگوين	0.780	0.67%
75	(2)	سنت كيتس و نويس	0.777	0.21%
76	(2)	ايران	0.774	0.35%
77	(2)	اوكراين	0.773	0.11%
78	(5)	مقدونيه شمالي	0.770	0.39%
79	(19)	چين	0.768	0.97%
80	(16)	جمهوري دومينيكن	0.767	0.73%
	(9)	مولدووا		0.45%
	(7)	پالائو		0.07%