تعطیلات فرصتی برای افزایش نشاط وبهره وری کار
طبق آمارانجمن روانشناسی ایران درسال92حدود24%مردم به انواع بیماریهای روانی مبتلا هستند،همچنین 4میلیون نفرمبتلابه بیماری دیابت بوده ومیلیونهانفردرگیرعوارض اعتیاد؛بیکاری ودیگرآسیبهای اجتماعی می باشند.این مشکلات، نشاط وپویایی رادرجامعه کاهش داده وباعث افت کیفیت زندگی وبهره وری کار مردم شده است.ازطرف دیگردرصورت برنامه ریزی اصولی بالابودن تعطیلات رسمی درایران میتواندبرای افزایش شادابی، نشاط وبهره وری کارمفیدباشدوازطریق رونق صنعت گردشگری تولیدملی رابالاببرد.برای بررسی بیشتراین موضوع به مقایسه برخی آمارهامی پردازیم:
متوسط جهانی تعطیلات رسمی غیرازتعطیلات پایان هفته 5/13روزدرسال است.
درایران تعطیلات رسمی درسال تاسال92 بطورمتوسط 24روز،درژاپن 16روز،برزیل22روز،،چین 11روز،آلمان وهند17روز،مصر21روز وبالاخره تایلند،کاناداوترکیه 13روزمی باشد.اغلب کشورهابرای برگزاری جشن های ملی وجشنواره هاتعطیلات رسمی دارندتامردم شادی کنندوبانشاط باشند.درایران 6روزازتعطیلات رسمی ملی 29اسفند،اول تا4فروردین و13بدر ،4روزازتعطیلات سیاسی 12فروردین،14و15خرداد،22بهمن وبقیه تعطیلات رسمی 14روز مذهبی است،حتی روزهای پنجشنبه وجمعه نیزریشه مذهبی دارندزیرادردنیاشنبه ویکشنبه هاتعطیل است.بنابراین ماهیت تعطیلات درایران متفاوت است.متوسط تعطیلات مذهبی درجهان2/3روز،تعطیلات ملی 2/ 5وتعطیلات سیاسی 7/3روزمی باشد،بعبارتی دراکثرکشورهای جهان برای افزایش شادی ونشاط مردم تعطیلات ملی رازیادوپررونق می کنند.
تعدادمرخصی استحقاقی کارکنان درایران وفرانسه30روزدرسال،انگلیس وروسیه 28روز،ایتالیاوژاپن20روز،چین وآمریکا10روزونروژ2روزمی باشد.
ساعات قانونی کاردرهفته درایران،روسیه،ژاپن وآمریکا40ساعت،ترکیه51،چین45،کره جنوبی44،فرانسه وآلمان35ساعت می باشد.میزان تولیدناخالص داخلی به ازای هرساعت کاربه دلاردرفرانسه 56،ژاپن40،انگلیس48،کره جنوبی26،آلمان53،نروژ76،آمریکا57،ترکیه 20وایران18می باشد.بهره وری کارمفیدهفتگی طبق گزارش سال 2000سازمان ملی بهره وری ایران درژاپن60-49،کره جنوبی72-54،آمریکا40-36وایران9-6ساعت بوده است.
مرکزآمارایران سایت فرارو30/2/91 سرانه کارمفیدسالیانه 11کشوررابشرح زیراعلام کرده است:
ژاپن2420،کره جنوبی1900،آلمان1700،چین1420،آمریکا1360،افغانستان950،عربستان720وایران800ساعت.
ازطرفی مرکزپژوهشهای مجلس نیزدرسال1390میزان کارمفیددرایران دربخش دولتی وخصوصی راروزانه2ساعت هفته ای 11ساعت بااحتساب روزپنجشنبه ،درژاپن60-40وکره جنوبی72-54ساعت اعلام کرده است.
طبق گزارش 1392مرکزپژوهشهای مجلس هرروزتعطیلی درایران1428میلیاردتومان خسارت به اقتصادملی واردمی کند.
بااین مقایسه ها به بررسی نظرات موافقان ومخالفان تعطیلات درایران می پردازیم:
مخالفان تعطیلات زیادمعتقدندقبل وبعدازتعطیلات نیزکارکنان غیبت،ترک زودهنگام کاروتاخیردارندواین به ضرراقتصادملی است.
موافقان تعطیلات زیاداغلب روانشناسان،جامعه شناسان ومتخصصین علوم اجتماعی هستندکه تعطیلات رافرصتی برای تفریح وتجدیدقوامی دانندکه باعث افزایش نشاط درجامعه وکاهش دلمردگی می شود.این متخصصین معتقدهستندبجای کاهش تعطیلات،بایستی انگیزه کاروبهره وری را به دوطریق زیر بالابرد:
1-افزایش بهره وری کاروانگیزه کارکنان ازطریق آزادسازی اقتصاد،ترویج کارمزدی بجای وقت مزدی ،مشارکتی کردن مدیریتهاوافزایش انگیزه کارکنان امکانپذیراست.
یکی ازدلایل پایین بودن بهره وری کاردرایران مدیران هستندزیرااغلب مدیران ارشددرایران مهندس یاپزشک هستندوتسلطی به علوم روانشناسی،حقوق وجامعه شناسی که لازمه مدیریت مشتری محوری هستندراندارندوباآزمون وخطامدیریت می کنند.
2-برنامه ریزی برای روزهای تعطیلات:اغلب کشورهامثل ترکیه،فیلی پین؛هند،چین وتایلند، طوری برنامه ریزی کرده اندکه روزهای تعطیل فرصتی برای رونق صنعت گردشگری باشدتاجبران مافات اقتصادی ناشی ازتعطیلات کنند.این کشورهاازطریق گسترش صنعت هتل داری،حمل ونقل،موسیقی،طبیعت گردی و...نه تنهامردمان خودراشادمی کنندبلکه باعث ایجاداشتغال ودرآمدمی نمایند.مردمان شادوبانشاط درروزهای کاری نیز انگیزه بیشتری برای کارخواهندداشت.
اغلب کشورهای دنیاعیدکریسمس رافرصتی برای شادکردن مردم خودوجذب توریست می دانندوبیش ازیک هفته به شادمانی دسته جمعی می پردازند.حتی برخی کشورهای اسلامی مثل لبنان؛ترکیه؛جمهوری آذربایجان نیزعیدمسیحی راجشن می گیرند.
اگردرایران برنامه ریزی برای تعطیلات نوروز،چهارشنبه سوری،عیدفطروعیدمبعث بعنوان بزرگترین سرمایه اجتماعی صورت گیرد،میتواندازنظرارتقای بهداشت روانی وصنعت گردشگری بسیارمفیدباشد.
بایدکیفیت تعطیلات رابالابردتامردم شاداب ترباشند.
www.drhatamy.persianblog.ir12/5/93
دکترعباس حاتمی