ضعف آموزش زبان در مدارس واقعیتی است که باید پذیرفت.
 
پیشرفت لحظه ای علم و فناوری و تولید روزافزون اطلاعات در دنیا، موجب شکل گیری مفهومی به نام دهکده جهانی شد؛ مکانی که در آن فاصله زمانی و مسافتی معنا ندارد و انسان قادر است از اطلاعات و اخبار روزمره به مثابه شیوع اخبار در یک دهکده به سرعت با خبر شود. نیاز به یک زبان مشترک در این دهکده به انتخاب زبانی منجر شد که در طول فرایندهای تاریخی با اثرگذاری و ماندگاری بیشتری همراه بود و آن زبانی جز زبان انگلیسی نبود. با اینحال معاون شورای عالی آموزش ‌و پرورش معتقد است، سلطه زبان انگلیسی در مدارس باید کمرنگ و دو یا چند زبان خارجی در مدارس آموزش داده شود!
هم ‌اکنون برای آموزش سایر زبان‌های خارجی در مدارس کشور منعی وجود ندارد یعنی قوانین موجود، آموزش زبان فرانسه یا اسپانیایی را منع نکرده‌است. اما باید بخاطر داشت هر سال در ایران میلیاردها ریال بودجه برای آموزش زبان انگلیسی دانش‌آموزان در نظام‌های رسمی و غیررسمی آموزش هزینه می‌شود، اما هم چنان بسیاری از دانش‌آموزان، بی نصیب از همه آن چه از خود و نظام آموزشی انتظار دارند، ناامیدانه در پی راهی برای یادگیری و بهره گیری از تلاش‌ها و هزینه‌های خود می‌گردند.
روش‌های تدریس زبان در مدارس ما یک روش قدیمی و بدون بازده است، این معضل از مدارس آغاز می‌شود و حتی در دانشگاه‌ها و بسیاری آموزشگاه‌ها تداوم می‌یابد‎. سطح کیفی تدریس و آموزش زبان در مدارس بسیار پایین است و باعث عدم کاربردی بودن آموزش زبان انگلیسی در مدارس و دانشگاه‌های کشور شده است. مجرب نبودن معلمان زبان انگلیسی و نداشتن دانش زبانی مناسب و نیز آشنا نبودن به روشهای تدریس نیز در این امر تأثیرگذار است.‎
بشر در هیچ دوره‌ای این چنین با حجم انبوهی از داده‌ها و اطلاعات مواجه نبوده است. در برهه‌ای از تاریخ که عصر اطلاعات و ارتباطات نامیده می‌شود، بهترین ابزار بهره گیری از کتاب‌ها، فیلم‌ها، کلاس‌های آموزشی، نرم افزارهای رایانه‌ای و پهنه گسترده اینترنت، زبان انگلیسی است. در حالی که دلیل افزایش علاقه به فراگیری زبان انگلیسی در جامعه امروز، گسترش ارتباطات است معاون شورای عالی آموزش ‌و پرورش معتقد است باید فرهنگ‌سازی لازم صورت بگیرد تا افکار عمومی جامعه متوجه شوند انگلیسی صرفاً زبان حاکم نیست و فراگرفتن سایر زبان‌ها نیز دارای اهمیت است.
کارشناسان آموزش درباره دلایل بازدهی پایین آموزش زبان انگلیسی در مدارس معتقدند: آموزش زبان انگلیسی در مراکز مربوط به آن بیشتر یک طرفه است. کتاب‌های درسی زبان انگلیسی در حال حاضر بسیار ناکارامد و قدیمی می باشند. یکی دیگر از مشکلات در زمینه آموزش زبان، تعداد دانش آموزان در کلاس‌های درس است، با افزایش تعداد دانش آموزان در یک کلاس، معلم فرصت کمتری برای تمرکز بر یادگیری دانش آموزان دارد. عدم همخوانی مطالب یاد گرفته شده در کلاس‌های زبان با مسائل و رویداد‌های محیط یکی دیگر از معظلات آموزش زبان می باشد.
یکی از مهم‌ترین دلایل کم ‌توجهی نظام آموزش و پرورش نسبت به آموزش مکالمه در زبان انگلیسی ساعت‌هایی است که برای آموزش زبان در مدارس در نظر گرفته می‌شود. دلیل ناقص ماندن چرخه آموزش زبان انگلیسی در نظام آموزش و پرورش ما این است که ساعت‌هایی که برای آموزش زبان در مدارس در نظر گرفته می‌شود، بسیار اندک و حدود سه ساعت در هفته است این در حالیست که به گفته کارشناسان ، شرایط غیراستاندارد آموزش هم، مشکلات ناشی از این کمبود وقت را تشدید می‌کند. شش سال آموزش زبان انگلیسی در بیشتر مدرسه‌های ایران به اعتقاد بسیاری از کارشناسان آموزش و پرورش و زبان‌شناسی تنها صرف وقت و اتلاف زمان به شمار می‌رود.
بر همین اساس، کارشناسان ضعف دانش‌آموزان ایرانی را در یادگیری زبان، تنها به فضای آموزش رسمی مرتبط می‌دانند و از دانش‌آموزان به عنوان افرادی علاقه‌مند به یادگیری زبان انگلیسی نام می‌برند که مشکلات متعددی چون استفاده از متدهای آموزشی کهنه و بی توجهی به روشهای آموزشی نوین در کتب درسی زبان، ناکارآمد بودن محتوای کتاب‌های درسی زبان انگلیسی و توجه نکردن به تمامی مهارتهای یادگیری زبانهای خارجه در امر آموزش، کم‌بودن ساعت‌های تدریس و حضور تعداد زیاد دانش آموزان در کلاس درس از انگیزه آنان در یادگیری این زبان کاسته است‎.
برای اصلاح ضعف سیستم آموزشی باید هدف گذاری در آموزش زبان انگلیسی در مدارس تغییر یابد. تحول در شیوه آموزش به عنوان محور اصلی فعالیت‌های لازم در جهت کار آمد کردن آموزش زبان در ایران باید مورد توجه جدی قرار گیرد. تغییر شیوه تدریس زبان و بهره گیری از الگوهای جدید، بکارگیری معلمان توانمند، متخصص و با انگیزه، ایجاد انگیزه در بین دانش آموزان در کلاس، کارکردن بر روی هر چهار مهارت زبانی و افزایش امکانات و استفاده از امکانات سمعی و بصری در مدارس از ابزارهای لازم برای این تحول می باشد.
taherifardhossein@gmail.com