انتخابات کانون صنفی معلمان و آینده‌ای که در پیش داریم.
حسین طاهری فرد کارشناس ارشد جامعه شناسی

نقدی بر انتخابات آتی کانون صنفی معلمان
کانون صنفی معلمان ایران تهران در سال 1378 با پروانه ی صادره از سوی وزیر کشور وقت، فعالیت صنفی خود را آغاز نمود و اساسنامه ی این کانون در اسفند ماه همان سال به تصویب مجمع عمومی رسید و تاکنون به فعالیت خود ادامه داده است. نهادهایی که بر اساس ماده 10 احزاب در وزارت کشور ثبت و اجازه فعالیت می یابند باید هر ساله نسبت به تمدید اجازه فعالیت خود اقدام نمایند. در این سالها کمیسیون ماده 10 احزاب وزارت کشور با توجه به شرایط سیاسی و اجرایی کشور اقدامی جهت تمدید پروانه ی کانون صنفی معلمان ننموده و به مکاتبات هیات مدیره ی کانون و برگزاری مجمع عمومی ترتیب اثر نداده است. علی رغم اینکه تاکنون پروانه فعالیت این تشکل از سوی وزارت کشور تمدید نشده است خبر های خوشی از موافقت مسئولان با برگزاری مجمع عمومی کانون صنفی معلمان ایران تهران پس از یک وقفه طولانی به گوش می رسد. قاعدتاٌ با توجه به مدت زمان طولانی از آخرین مجمع عمومی عادی کانون و دگرگونی های قابل توجه در شرایط سیاسی کشور بهتر است کانون اقدامات لازم قانونی خود از نو انجام دهد تا بدون هیچ گونه شائبه ای بتواند به کار خود ادامه دهد.
کانون صنفی معلمان به شدت نیازمند یک بازنگری انتقادی و جدی نسبت به عملکرد 15 ‌ساله خود می‌‌باشد. بدون شک کارنامه هیات مدیره سالیان گذشته نیز از این رویکرد انتقادی مبرا نیست، اما آنچه باید شرط اول هرگونه گفتگوی انتقادی باشد، دریافتن و پذیرفتن واقعّیت‌های مسلم است. با جعل واقعیت‌ها موجب گمراهی افرادی می‌‌شویم که اطلاعات کمتری از کم و کیف کار کانون صنفی معلمان دارند و فضای گفتگو را از مشکلات واقعی‌ این نهاد صنفی دور می‌‌کنیم.
مهم‌ترین نابسامانی انتخاباتی و یکی‌ از ایرادات اصلی‌ به عملکرد هیات مدیره در مورد انتخابات، که ممکن است قانونی بودن هیئت مدیره را زیر سئوال ببرد، تعداد اعضاست. همان طوری که همگان می دانند برگزای یک انتخابات سالم و درست نیازمند شفاف سازی در همه امور می باشد. نبود شفافیت باعث عدم همراهی بدنه معلمان با کانون خواهد شد. اولین نکته در این خصوص، تعداد اعضای کانون است. پیش از هر چیز ذکر این نکته ضروری است که عضویت در کانون یکی‌ از شرایط منظور شده در اساسنامه و همچنین قوانین مربوطه می‌‌باشد. طبیعی است که یک عضو تا زمانی‌ عضو است که همه شرایط عضویت را دارا باشد و یکی‌ از این شرایط پایبندی به تمامی شرایط مندرج در اساسنامه کانون است. در اساسنامه کانون صراحتا قید شده که کانون تشکلی غیر سیاسی و غیر انتفاعی است و هرگونه فعالیت، موضعگیری، همسویی، همکاری و حمایت از تشکلهای سیاسی داخل یا خارج از سوی اعضای کانون صنفی ممنوع است. رویکردی که برخی از فعالان این تشکل صنفی خلاف آن در این مورد اتخاذ کرده اند.
بخاطر عدم امکان برگزاری مجمع عمومی برای سالیان متمادی اعضای هیات مدیره همیشه در جلسه مجمع عمومی برگزار نشده‌ عضویت خود را تمدید‌‌کرده اند. این کار هیات مدیره برخلاف اساسنامه کانون بوده است. همچنین با نزدیک شدن به مجمع عمومی‌ سال آتی، هیات مدیره تصمیم گرفته است تعداد اعضای خود را افزایش دهد. بدین ترتیب تنها افرادی که قبل از تاریخ مجمع عمومی عادی نوبت اول کانون همه شرایط عضویت را داشته باشند می توانند در انتخابات شرکت کنند. متاسفانه هیات مدیره فعلی‌ هیچگونه اطلاع رسانی دقیقی درباره فعالیت های قبل و برنامه های اتی کانون نداشته است. اعضای هیئت مدیره بهتر است این واقعیت را برای خودشان روشن سازند که تا وقتی تعداد دقیق اعضای کانون مشخص نشود نمی توان باقطعیت انتخاباتی درست و شفاف برگزار نمود. پس باید از طرق آگهی در رسانه گروهی که در اساسنامه نیز دیده شده است یا ‌ایمیل و پیام تلفنی از تمامی اعضای قدیمی بخواهند تا بصورت حضوری یا به شکل نیابتی و در صورت عدم امکان حضور در دفتر کانون بصورت الکترونیکی‌ عضویت خود را تمدید کنند.
نبود پروتکل انتخابات نابسامانی‌های دیگری است که می تواند صحت انتخابات را خدشه دار نماید. اولین ملاک برای برگزاری انتخاباتی شفاف مشخص شدن تعداد اعضاء، تعداد شرکت کنندگان در مجمع، تعداد کاندیداها و تعداد آرای مأخوذه می باشد. باید تاریخی دقیق برای ثبت نام کاندیداهای هیات مدیره و بازرسان و ملاک دقیقی برای احراز صلاحیت آنها مشخص گردد. اداره جلسه رای گیری بر عهده هیات مدیره سنی خواهد بود نه هیات مدیره ای که خود کاندیدای انتخابات است.
ممکن است با یک حرکت گسترده تعداد اعضای همفکر با یک هیات مدیره به سرعت زیاد شود. آن چه به نظر بیشتر باید مورد توجه هیات مدیره فعلی و اعضای کانون قرار گیرد، نیاز به جامعه مدنی نیرومندتر با افرادی متعادل و واقع بین، دوری از نگاه تک بعدی و گرایشهای تندرو و سیاست زده در کانون می باشد. عدم حضور تعداد قابل توجهی از اعضای قدیمی‌ در دوره گذار به معنی کنار گذاشتن آنها نیست، بحث و گفتگو باید متوجه این امور گردد که سخن بر سر کنار گذاشتن اندیشه ایست که سال ها در این وادی به نوعی تجربه ی خود را پس داده و نه لزوما جذب تعداد اعضا در یک مقطع خاص. تحلیل صحیح این تغییرات نیاز به تحقیق بیشتر و نظرخواهی از صاحبان اندیشه و فکر دارد، امر مهمی که امیدوارم هیات مدیره فعلی به آن بپردازد.
اعضا بدون دسترسی‌ به گزارش رئیس هیات مدیره و خزانه دار کانون نمی توانند به درستی درباره عملکرد هیات مدیره قضاوت کنند این در حالی‌ است که می توان گزارش مالی را به همه اعضا ارسال و یا در تارنمای کانون اطلاع رسانی نمود. نمی توان از اعضای کانون در روز انتخابات خواست بدون اطلاع از محتوای این گزارشات به آنها رای دهند. در مورد افرادی که شرایط کاندید شدن را دارا هستند و هنوز از طرف اعضا شناختی در مورد آنها حاصل نشده است، به دو نکته اشاره می‌‌کنم. اول اینکه این نگرانی‌ قابل قبول است و به به نفع اعضا می‌‌باشد که این افراد را بشناسند و با آگاهی‌ رای دهند. به همین علت می توان اطّلاعات ایشان در تارنمای کانون قرار داد. همچنین پیش از جلسه مجمع عمومی، همه کاندیدا‌های واجد شرایط با برگزاری نشست های انتخاباتی می توانند به بیان دیدگاه های خود بپردازند.
می توان از طریق نظرسنجی از اعضا تنها به منظور دستیابی به یک برآورد نسبی‌ از نظر اعضا نسبت به تغییرات پیشنهادی هیات مدیره دست یافت. تنها مرجعی که می‌‌تواند این تغییرات را تصویب کند مجمع عمومی‌ است. از آنجایی که برای تصویب تغییرات نیاز به دو سوم آرا می باشد، هیات مدیره می تواند تنها مواردی را که بیش از ۸۰% اعضا در نظرسنجی و سئوالات اینترنتی به آنها نظر مثبت داشته اند را در مجمع عمومی‌ به رای بگذارد چون احتمال پذیرفته شدن این موارد بالا ست. اگر در مجمع عمومی‌ این تغییرات از طریق قانونی‌ رای لازم را بدست آورد دو سوم آرا ، قطعاً تغییرات قابل اعمال خواهد بود. در حال حاضر هم روش قانونی برای اینکه اعضا در هیات مدیره تغییر ایجاد کنند وجود دارد، هم روند قانونی‌ آن موجود است و هیات مدیره را گریزی از این روندهای قانونی نیست. تنها راه دقیق و قابل اطمینان برگزاری مجمع عمومی است.
عملکرد ضعیف هیات مدیره فعلی چندان قابل دفاع به نظر نمی‌‌رسد و ادامه راه قبلی هیات مدیره به صلاح کانون نیست. این تشکل در اساسنامه خود به عنوان غیر سیاسی و غیر انتفاعی معرفی شده است اما متاسفانه هیات مدیره وقعی به بند اساسنامه ننهاده است. این توصیه که آن‌ها منتخب و نماینده جامعه معلمان ایران هستند و در این راه متحمل هزینه هایی شده اند و ضرورتی ندارد با جامعه فرهنگیان مشورت کنند اشتباه است. برخی از اعضای قدیمی کانون، خود را منتخبان مادام العمر هیات مدیره می دانند و با تصمیمات تنش‌زای خود باعث ریزش بزرگ اعضا و همراهان کانون شده اند. این‌که هیئت مدیره پیشین ـ با تندرو ی ها و ستیزه‌گرهای بی دلیل ـ تا کجا در این ریزش مقصر بوده و این ریزش چه تاثیری بر انتخابات امسال خواهد داشت موضوعی است که باید در یک فضای آزاد بدون انحصار طلبی مطبوعاتی و با شرکت تمامی کنشگران مدنی و صنفی صاحب نظر مورد نقد و بررسی قرار گیرد. واقعیت امر این است که با توجه به تعداد زیاد معلمان در جامعه و نیازهای صنفی آنها ضرورت تشکل یابی یکی از دغدغه های اصلی این قشر حقوق بگیر می باشد و عدم درک درست و منطقی شرایط بوجود آمده می‌‌تواند یاعث سرخوردگی و بی‌ تفاوتی بیشتر فرهنگیان شود.
همان طور که در ابتدای این مطلب بیان شد، کانون نیازمند یک بحث انتقادی جدی و عمیق در مورد کارنامه 15 ساله خود است. مطمئنا کنشگران صنفی و فعالان مدنی از این گفتگو ها استقبال خواهند کرد و می توانند در حد توان در صورت نیاز با کمال میل تجربیات خود را در اختیار علاقه مندان قرار دهند. اما اگر امید داریم که این فرایند نتایج مثبتی برای کانون به بار آورد در وحله نخست باید شرایط یک گفتگوی انتقادی سازنده را بپذیریم. اولین شرط آن این است که واقعیت‌های مسلم را زیر سئوال نبریم. دیگر اینکه بحث را در فضائی آرام و آمیخته به احترام پیش ببریم. امیدوارم خوانندگان این سطور توجه خود را به مشکلات جدی این نهاد مهم معطوف کنند. از خود بپرسیم که چه طور می‌‌توان این نهاد را از فضای تفرقه انگیز و میدان نبرد دیدگاه‌های سیاسی متضاد به یک سازمان اجتماعی و مدنی فراگیر و همه شمول تبدیل کرد. گام نخست دوری از حاشیه و پرداختن به متن است. راه درست پی گیری مطالبات واقعی و معقول صنفی معلمان در چارچوب قانون و مقررات است. هر چند این مطلب برای روشن شدن اذهان عمومی‌ ضروری به نظر می‌‌رسد، از همه صاحب نظران و کنشگران صنفی و فعالان مدنی مستقل دعوت می شود از بحث‌های حاشیه ای پرهیز کرده و تنها به مواردی بپردازند که به مسائل ریشه‌ای این نهاد مردم نهاد مربوط باشد.
افزایش دوباره تعداد اعضای کانون یکی از ضروری‌ترین کارهای امسال است. این هدف میسر نمی‌شود مگر با ایجاد اعتماد در جامعه فرهنگیان و اعتماد، به‌نوبه خود، به‌دست نمی‌آید مگر زمانی که کنشگران صنفی و مدنی به آشتی برسند. آن‌ها که از بیرون نگاه می‌کنند تنها زمانی رغبت به عضویت در کانون نشان خواهند داد که کشمکش‌ها به پایان رسیده باشند. تنها راه حل ماندگار همانی است که پیش از این هم مطرح کرده‌ام یعنی تمامی کنشگران مستقل مدنی و فعالان صنفی سر هویت کانون به توافق برسند و در مرحله دوم قواعد رقابت سالم بین افراد و گرایش‌های مختلف را تنظیم کنند. تنها در این صورت است که می‌توان امید داشت کانون به طور طبیعی رشد کند و به جایگاهی که مناسبش است برسد.
به امید آنروز ...

توسط: حسین طاهری فرد