« آفت زدگی سیاسی » و « سیاست زدگی » در تشکل های صنفی معلمان و لزوم « خودیابی »
حسین طاهری فرد کارشناس ارشد جامعه شناسی
دبیر کمیسیون ماده 10 احزاب وزارت کشور از اعطای مجوز برگزاری مجمع عمومی 16 کانون صنفی معلمان پس از سال ها بلاتکلیفی خبر داد. بر اساس تصمیم کمیسیون ماده 10 احزاب به این 16 کانون صنفی اجازه برگزاری مجمع عمومی و اصلاح اساسنامه با رعایت قانون احزاب و جمعیت ها داده شده و در حال حاضر فرآیند اداری این کار در حال انجام است. این خبر همه فعالان صنفی را بیش ازگذشته به آینده و تحقق مدنی خواسته هایشان امیدوار کرده است.
تشکل های صنفی با همه محدودیت ها همواره باید در چارچوب های قانونی کشور برای دست یابی به حقوق حقه خود تلاش کنند. هدف عمده تشکل‌های صنفی کمک به رفع تبعیض ها و دغدغه های معیشتی و رفاهی اعضای آن صنف است. هر چند موضوع سیاست در تمام شئونات زندگی اجتماعی و فردی دخیل می باشد و زندگی بدون سیاست غیر ممکن به نظر می رسد. اما این اهمیت داشتن موضوع سیاست، هرگز به مفهوم بی قاعدگی آن نیست.
در جوامع توسعه نیافته به دلیل فقدان آگاهی و درک لازم، مسایل و موضوعات مطروحه از تعریف روشنی برخوردار نمی باشند و چیزی به نام حد و مرز، خطوط و دایره ها به رسمیت شناخته نمی شود. یک فرد به جای همه فکر می کند، تصمیم می گیرد و عمل می نماید. کنشگران صنفی باید به دور از مسایل سیاسی و غیر قابل دست یابی، منعکس کننده مشکلات خاص صنف خود باشند و به جای شعار دادن و در جا زدن،برای تحقق خواسته های صنفی خود تلاش کنند.
نزدیک به دو دهه از فعالیت تشکل های صنفی معلمان می گذرد. ده ها تشکل صنفی با نام های گوناگون دراین عرصه خود را پرچم دار کنش های صنفی و مدنی معرفی کرده اند، اما سوال اساسی این است که چرا نتوانستند عموم فرهنگیان را بعد از سال ها فعالیت صنفی با خود همراه و همدل کنند و همیشه در بزنگاه های تاریخی تنها مانده اند؟
آنچه در طی سالیان گذشته باعث بی اعتمادی و عدم اقبال بدنه جامعه فرهنگیان به تشکل های صنفی شده است، « آفت زدگی سیاسی » و « سیاست زدگی » همه چیزمی باشد. در حالی که به خاطر نفس کار صنفی نباید اغراض سیاسی وارد مسائل صنفی شود، تب سیاسی بازی در تشکل های صنفی معلمان بالا زده است و هر روز بیش از پیش از محتوای صنفی دور شده و به سوی مباحث سیاسی می‌روند. متاسفانه در بعضی از تشکل های صنفی معلمان خطوط و مرزهای مسایل صنفی و سیاسی از هم تفکیک نمی گردند و سایه سیاست، بر همه چیز مستولی است یعنی رنگ سیاست بر همه مسایل و موضوعات زده می شود. در برخورد با هر طرحی تفسیرها و برداشت های کاملا سیاسی و جهت دار را به خود می گیرند و روش های افراطی و تفریطی جایگزین روش های منطقی شده است.
با نگاهی کوتاه به دیدگاه ها و موضع گیری های بعضی از تشکل های صنفی معلمان می توان « آفت زدگی سیاست » را به خوبی مشاهده نمود. بدون شک این پدیده که همگان خود را نخبه سیاسی بپندارند و در همه مسایل به صورت جدی نظر بدهند می تواند نتایج خطرناک وغیر مفیدی را در پی داشته باشد.
واقعیت های موجود گواهی می دهند که چنین سیاست زدگی می تواند موجب ناکار آمدی تشکل های صنفی معلمان گردد.
متاسفانه یکی از پدیده های شوم و ناگوار در تشکل های صنفی معلمان ، همه گیر شدن سیاست در عرصه ها و زمینه های مختلف است. شعارهای تند و مقالات هیجانی، عکس گرفتن و نمایش قهرمانی دادن راه به جایی نخواهد برد. سیاه نمایی مطلق و کوبیدن بر طبل فرادستان و فرودستان، جز ایجاد یاس و نا امیدی کمکی به حل مشکلات فرهنگیان نمی کند.
مطرح کردن مسایل و مشکلاتی که در حیطه وظایف تشکل های صنفی نیست نه تنها نفعی برای جامعه فرهنگیان ندارد، بلکه باعث دور شدن کنشگران صنفی از اهداف خود می شود.
مطمئناً وظیفه اصلی تشکل های صنفی معلمان تلاش برای طرح مطالبات صنفی و پیگیری مجدانه آنهاست نه اصلاح و انقلابی گری. حرکت صنفی تابع آرامش و برنامه است و باید معطوف به نتیجه منطقی باشد.
افراطی گری و تندروی هیچ دستاوردی برای جامعه فرهنگیان نخواهد داشت و مطمئناً برای تحقق خواسته های به حق باید راه حل منطقی وجود داشته باشد.
متاسفانه تشکل های صنفی معلمان سلیقه ای و فرد محور عمل کرده و هرگز نتوانسته اند ساختاری و برنامه محور عمل کنند. در نبود نقشه راه، هر کس ساز خود را می نوازد و کسی حاضر به پذیرش اشتباهات و نقد منصفانه دیگران نیست.
تئوریسین ها و نظریه پردازان تشکل های صنفی باید از خود بپرسند چرا بعد از نزدیک به دو دهه فعالیت هنوز برنامه روشن و جامعی برای برون رفت از این نابه سامانی ها ندارند؟! آیا یک بار بدون متهم کردن منتقدان به بد خواهی نسبت به موشکافی و آسیب شناسی رفتارها و تحلیل عملکرد خود نشسته اند؟!
دستاورد عینی تشکل های صنفی معلمان برای این قشر فرهیخته چه بوده است؟
اکنون پرسش مشخص از نخبگان و نظریه پردازان صنفی تشکل ها این است: برنامه ی مدون و جامع شما برایاصلاح وضعیت کنونی و خروج از این بن بست چیست؟
بی تردید آموزش‌ و پرورش به عنوان زیربنای کشور باید مورد توجه جدی و ویژه قرار گیرد و باید عزمی جدی برای ارتقای جایگاه و شان فرهنگیان وجود داشته باشد.
کشورهای مختلف دنیا سرمایه گذاری هنگفتی را بر روی آموزش‌ و پرورش می کنند تا زمینه رشد و توسعه جامعه خود را رقم بزنند.اما متاسفانه در ایران سیکل معیوبی بین آموزش‌ و پرورش و توسعه وجود دارد و آموزش‌ و پرورش در کمک به رفع تبعیض ها و دغدغه های معیشتی و رفاهی معلمان موفق نبوده است.
فعالان صنفی و تشکل های صنفی معلمان می توانند با تعامل مثبت به راهکارهای مناسبی برای ترمیم سیکل معیوب آموزش و توسعه برسند. اگر فعالان صنفی و تشکل‌های صنفی به دنبال بهبود وضعیت فرهنگیان هستند باید دست به هم‌افزایی بزنند چرا که سیاست‌های پوپولیستی دولت و وزیر آموزش‌وپرورش کمکی به ارتقا شان و جایگاه فرهنگیان نخواهد کرد.
تشکل‌های صنفی فرهنگیان اگرچه از سواد و آگاهی سیاسی برخوردار هستند اما نباید با سیاست زدگی مشکلات را دوچندان نمایند. بایستی میان مسایل سیاسی و غیرسیاسی تفکیک قایل گردید.نوعی از بی اعتمادی شدید میان فعالان صنفی از یک سوی و میان جامعه فرهنگیان و تشکل های صنفی از سوی دیگر وجود دارد. یکی از راه های تقویت ارتباط تشکل ها و بدنه فرهنگیان اینست که برای سیاست یک مفهوم دقیقی را تعریف نماییم و هم فعالان صنفی و هم تشکل های صنفی فرهنگیان خود را ملزم به رعایت حد و مرزها بدانند.
ارتباط مثبت تشکل‌های صنفی معلمان با وزارتخانه آموزش‌وپرورش می تواند برای حل مشکلات جامعه فرهنگیان موثر باشد و نقش مهمتری در تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌‌ها داشته باشند. تشکل‌های صنفی فرهنگیان با ایجاد شبکه فراگیر نقش اثربخش‌تری در امور خود داشته و حتی ناظر بر عملکرد آموزش‌ و پرورش باشند.

فعالین محترم صنفی!
می دانید و می دانیم شکل گیری و دوام تشکل های صنفی قدرتمند می تواند به بهبود شرایط آموزش و پیگیری مطالبات بدنه نظام آموزشی کشور منجر شود. رسیدن به اهداف صنفی و اجتماعی؛ مستلزم تعامل، پذیرش انتقادها و سیاست زدگی ایست.
تشکل های صنفی جای سیاسی بازی و حرف‌های سیاسی نیست.
هم‌افزایی، وحدت و انتقال تجارب اصلی‌ترین راهکار گشایش امور فرهنگیان است.
به امید آن روز...