| فرهنگیان نیوز - تدبیر https://telegram.me/edufarhangian:
نویسنده : محمدرضا نیک‌نژاد آموزگار و کنشگر صنفی
«توصیه شما به رئیس‌جمهور برای نشر اعتدال چیست؟»، «عزیزانم ایران با مشکل جدی کمبود آب روبه‌رو است. هر کدام از ما چگونه از آب‌های ایران می‌توانیم نگهداری و استفاده کنیم؟»، «به نظر شما دانش‌آموزان عزیز که سرمایه اصلی کشور ما هستید بعد از انجام توافق هسته‌ای با 6 قدرت بزرگ دنیا چه فرصتهای تازه‌ای پیش‌روی ما گذاشته شده است؟» سه پرسش بالا پرسش‌های مهر رئیس‌جمهور روحانی در سال‌های 92، 93 و 94 برای دانش‌آموزانند. طرح پرسش مهر، نانی بود که دولت اصلاحات در سفره آموزش و پرورش گذاشته و تاکنون در هر دوره و هر سال ادامه یافته است. هر ساله و در گردهمایی‌هایی نیز به پاسخ‌های برگزیده جایزه داده شده و از برگزیدگان تجلیل می‌شود. پرسش بنیادین اینجاست که چنین برنامه‌ای چه پیامدهای آموزشی و پرورشی‌ای در پی دارد و از آغاز تاکنون چه بهره‌ای برای آموزش و پرورش و دانش‌آموزان در‌بر داشته است؟
با بازخوانی نه‌چندان موشکافانه پرسش‌های مهر درمی‌یابیم که بیشترشان سویه‌ای سیاسی داشته‌اند - جز چند مورد انگشت‌شمار و از آن میان پرسش مهر سال 93- و با توجه به ویژگی‌های چنین موضوعاتی که به شکل دوره‌ای و کوتاه‌مدت گستره سیاسی- اجتماعی را در‌می‌نوردند، به سرعت نیز فراموشی می‌شوند. از این رو طرح چنین پرسش‌هایی در فضای آموزشی چندان کارگر نمی‌افتد و موجی گذرا با نتایج آموزشی بسیار اندک و زودگذر پدید می‌آورد.اما پرسش‌هایی نیز که سویه‌های آموزشی یا اجتماعی یا زیست‌محیطی و آموزش‌های شهروندی و.... داشته‌اند و می‌توانند بر آینده شهروندان و جامعه اثر بگذارند نیز سرنوشتی بهتر از گروه پیش گفته ندارند. اگر هدف از طرح پرسش مهر حساس کردن جامعه دانش‌آموزی به دلنگرانی‌های کلان و خرد شهروندان و جامعه است، بی‌گمان باید در راستای این حساسیت‌زایی تلاش کرد و بهترین راهکارها را برای به بار نشستن آن طراحی و اجرا کرد. اما شوربختانه گرفتاری‌های روز‌افزون آموزش و پرورش - به ویژه گرفتاری مالی- نمی‌گذارد آنچنان که بایسته و شایسته است طرح‌های این‌چنینی پا بگیرند و سامان یابند و به سوی هدف‌های از پیش‌تعیین شده پیش بروند. حتی اگر فرض کنیم مدیران ارشد آموزش و پرورش دارای دلنگرانی‌های پیش‌گفته باشند، تنگناهای اقتصادی و عدم‌مدیریت درست بودجه اجازه چنین کاری را به آنها نمی‌دهد. از این رو پرسش‌های مهر مطرح می‌شوند و چند روزی فضای آموزشی را در‌بر می‌گیرند و پس از اندک زمانی، انگشت‌شمار دانش‌آموزانی می‌آیند و پاسخ‌هایی می‌دهند و جایزه‌ای می‌گیرند، اما پاسخ‌هایشان همچنان هیچ اثر آموزشی و پرورشی و حتی عملیاتی و راهگشایی ندارد و باز مهری دیگر و پرسشی دیگر و ... . برای نمونه باید پرسید پرسش رئیس‌جمهور درباره کمبود جدی آب در کشور چه دستاوردی داشته است؟ آیا از راهکارهای ارائه شده می‌توانیم برای مدیریت درست منابع آب بهره بگیریم؟ آیا دفتر یا ستادی که هر ساله با عنوان «پرسش مهر» به کارهای اجرایی این طرح می‌پردازد، توانسته است پرسش‌های خوب و راهگشایی را به دانش‌آموزان و فرهنگیان ارائه دهد؟ یا تنها به تهیه جزوه یا کتاب و ارائه گزارش و بیلان کار بسنده کرده است؟ آیا ... .
بی‌گمان طرح پرسش‌های حساسیت‌زا در گستره آموزش و پرورش یکی از راه‌های کارآمد برای برون‌رفت از گرفتاری‌های ریز و درشت فرهنگی- اجتماعی است. اما این مساله، افزون بر طرح و برد رسانه‌ای و تبلیغی نیاز به زمینه‌های فراوانی دارد که شوربختانه بستر آن در آموزش و پرورش امروز کشور فراهم نیست.
| 
| 1395/7/7 - 17:45 |