فرهنگیان نیوز - تدبیر https://telegram.me/edufarhangian:
فضای مجازی کلید فتح پاستور
حسین طاهریفرد
تا پیش از انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی، هیچ کدام از جناحهای سیاسی به اهمیت واقعی فضای مجازی و شبکههای ارتباطی موبایلی پی نبرده بودند و در واقع با وجود همه ابزارهای رسمی تبلیغاتی، اهمیت چندانی برای فضای مجازی قائل نبودند. ناگهان گروهها و احزاب سیاسی رقبای اصلی خود را نه در تریبونهای رسمی بلکه در شبکههای ارتباطی و مجازی یافتند و آرام آرام تأثیرگذاری و اهمیت شبکههای اجتماعی به رقابتهای انتخاباتی راه یافت.
از آنجایی که اصلاحطلبان محروم از ابزارهای رسمی تبلیغاتی بودند، زودتر از سایرین برای ارتباط با مخاطبانشان به فضای مجازی روی آوردند. از سوی دیگر اصولگرایان با در اختیار داشتن تریبونهای رسمی خود را بینیاز از شبکههای مجازی میدانستند. اما انتخابات مجلس دهم، نشان داد که محاسبات اصولگرایان درباره فضای مجازی و قیاس میان تأثیرگذاری این ابزارها و صداوسیما، نادرست بوده است. چراکه در دهکده جهانی روزگاریست « عصر رسانههای تکگو » به پایان رسیده است.
اصلاحطلبان توانستند به مدد « تلگرام و شبکههای اجتماعی » با افزایش آگاهیها و ترغیب مردم به حضور در پای صندوقهای رأی شکست سختی به اصولگرایان تحمیل نمایند. بنا به آمارهای رسمی « 79 درصد از کل فعالیتهای انتخاباتی دهمین دوره مجلس شورای اسلامی در فضای مجازی، در تلگرام انجام شد و مابقی شبکهها همچون فیسبوک، توئیتر و غیره نقش جدی نداشتند.» در بررسیهای نظام پایش شاخصهای ارتباطات کشور تا پایان سال ۹۴، حضور کاربران اینترنت در شبکههای اجتماعی از سال ۹۲ که ۲۰ درصد بود، در پایان سال ۹۴ به ۶۵ درصد افزایش یافته است.
شکست غافلگیر کننده اصولگرایان در انتخابات مجلس از یک طرف و ظرفیت گفتمانسازی شبکههای مجازی و موبایلی از سوی دیگر باعث شد تا نیروهای سیاسی اصولگرا که تا پیش از این رویداد، خود را بینیاز از پرداختن به شبکههای اجتماعی و اهمیت آن میدانستند و از هیچ تلاشی برای محدودکردن آن فروگذار نبودند، این واقعیت غیر قابل انکار را بپذیرند که عصر انحصار رسانههای تکگو بسر آمده است. اصولگرایان که دلیل اصلی شکست سنگین خود در انتخابات اسفند 94 را غفلت از شبکههای اجتماعی میدانستند، با تغییر استراتژی به حضور فعال در شبکههای مجازی روی آوردند. حضور چهرههای شاخص اصولگرایی در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی میتواند روشن کنند تاکتیک اصولگرایان برای انتخابات 96 باشد.
بنظر میرسد راهبرد اصلی اصولگرایان برای انتخابات آتی ریاست جمهوری حضور گسترده در شبکههای اجتماعی برای « مدیریت خبرسازی و بازنشر » آنها توسط نیروهای وابسته باشد. از اینرو حضور چهرهای مطرح اصولگرایان در شبکههای اجتماعی را باید در راستای تبلیغ و طرح دیدگاههای جناح راست در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی دانست. نیروهای سیاسی اصولگرا با حضوری فعال در شبکههای ارتباطی در تلاشند تا با فراهم کردن خوراک سیاسی و فکری برای نیروهای وابسته و بازنشر آنها بتوانند از این طریق با مخاطبان خود ارتباطی غیرمستقیم برقرار کرده و با هدایت دیدگاههای آنان آب رفته را به جوی بازگردانند.
اگرچه امروزه به نظر می رسد همه نیروهای معتدل سیاسی، نقش و تأثیر فضای مجازی در گردش آزاد و مستند اخبار و اطلاعات را پذیرفتهاند. اما بعضی از نهادهای خارج از دولت در آستانه برگزاری انتخابات ریاستجمهوری با طرح « محتوای مجرمانه در شبکههای موصوف » بحث فیلترینگ شبکههای اجتماعی و ساماندهی کانالهای تلگرامی را مطرح میکنند. دولت یازدهم با همه انتقادها و فشارها برای ایجاد محدودیت برای شبکههای ارتباطی موبایلی، از فعالیت شبکههای مجازی استقبال و حمایت کرده است. دولت روحانی در برابر فشارها، تهمتها و جوسازیها تسلیم نشد چراکه به اعتقاد دولتمردان اعتدال « هرچه مردم آگاهتر باشند، انتخابشان نیز آگاهانهتر خواهد بود و نباید شرایط بهگونهای باشد که هرکس پول بیشتری دارد، پیام بیشتری را به مردم منتقل کند. »
امروزه با گسترش روز افزون شبکههای اجتماعی موبایلی نظارت بر عملکرد آنها ضرورتی اجتناب ناپذیر است. اما باید این واقعیت را پذیرفت که اینترنت یا شبکههای اجتماعی موبایلی، نقش غیر قابل انکاری در افزایش آگاهی مردم دارند و دسترسی بیشتر به اینترنت و شبکه های اجتماعی موبایلی به اذعان کارشناسان و صاحبنظران می تواند باعث مشارکت گسترده مردم در انتخابات آتی شود.
|