یاداشتی بر مناظره دوم کاندیداهای ریاست جمهوری‎
 
دوران پوپولیسم به سر آمده است.
حسین طاهری‌فرد کارشناس ارشد جامعه‌شناسی
مناظره دوم کاندیداهای ریاست‌جمهوری هم برگزار گردید. اگرچه موضوع مناظره دوم کاندیداهای ریاست‌جمهوری، « مسائل سیاست داخلی،‌ سیاست خارجی و مسائل فرهنگی» مشخص شده بود اما همانند مناظره اول با حاشیه‌های زیادی همراه شد و بخاطر بد اخلاقی‌های سیاسی، مناظره کاندیداهای ریاست جمهوری از مسیر اصلی دور شده و به بیراهه رفت.
در مناظره اول هم حسن روحانی و هم اسحاق جهانگیری با تسلط بر موضوعات توانستند با بیانی شفاف و محکم سخنان خود را مطرح کنند. در مقابل محمد باقر قالیباف تلاش کرد تا با عوام‌فریبی و ارائه آمارهای غیر واقعی و ایجاد دوقطبی قالیباف - روحانی خود را رقیب اصلی معرفی کند. جهانگیری بدرستی توانست مانع جدلی شدن مناظره شده و دوگانه مورد نظر قالیباف را خنثی نمود. هر چند راه حل‌های رئیسی جامعیت لازم را نداشتند، اما وی سعی کرد از فضای متشنج مناظره دوری کرده و به دور از چالش برنامه‌های خود را مطرح کند.
در مناظره دوم؛ قالیباف هیچ برنامه‌ی مستدل و منطقی ارایه نکرد و صرفاً اتهامات واهی نثار دولت کرد. شیوه‌ای نخ نما که دیگر از مد افتاده است. او نشان داد که برای بالا رفتن از پله‌های قدرت می‌توان با فرافکنی, افترا و حرف‌های دم‌دستی دولت را تخریب نمود. می‌توان ادب انتخاباتی رو کنار گذاشت و راه بی‌ادبی و بد اخلاقی سیاسی پیشه کرد. قالیباف عجولانه برای جبران ضعف‌های مناظره اول تلاش کرد تا با حاشیه‌سازی، ارائه آمارهای غیر واقعی و سخنان غیر معقول در عرصه‌ی تقابل با دولت وارد شود. نگاهی واقع‌بینانه به برنامه‌های قالیباف نشان می‌دهد که او در حوزه داخلی و سیاست خارجی، احزاب، مطبوعات و دانشگاه‌ها چیز جدیدی برای گفتن ندارد و هدف اصلی او فقط تخریب دولت و عبور از روحانی است و در این راه از هیچ‌کاری فروگذار نیست.
رئیسی نسبت به مناظره قبل با رعایت احتیاط سعی کرد بدون وارد شدن به فضای متشنج مناظره و پرهیز از دعواهای سیاسی، با تاکید بر اخلاق‌مداری خودش را بالا بکشد. در این مناظره رئیسی برای دیده شدن با صراحت بیشتری وارد مجادله با دولتی‌ها شد. اگرچه رئیسی پیشروتر از دیگران در نقد برجام و سیاست خارجی دولت روحانی سخن گفت، اما برنامه علمی و کارشناسی خود را برای دولت چهار ساله‌ای که می‌خواهد خود را در معرض رای مردم قرار دهد، ارائه نکرد.
در دومین مناظره کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری، روقبای روحانی تلاش کردند تا با هماهنگی بیشتری به نقد او پرداخته و عملکرد دولتش را در حوزه‌های سیاسی و فرهنگی مورد انتقاد قرار دهند، اما حسن روحانی هوشمندانه و منطقی به انتقادها از دولتش پاسخ گفت. روحانی نسبت به مناظره اول فعال‌تر و شاداب‌تر ظاهر شد و مسائل سیاسی و فرهنگی را جدی‌تر و با صراحت بیشتری بیان کرد.

مناظره‌ها هنوز به خوبی نتوانسته‌اند تنور انتخابات را گرم کرده و شور و هیجان مورد انتظار را در جامعه ایجاد کنند، اما قطعاً در رشد سطح آگاهی سیاسی مردم و افزایش میزان انگیزه آنان برای مشارکت در انتخابات موثر خواهند بود. علی‌رغم نقدهای غیر‌منصفانه نامزدهای اصولگرا از دولت و ارائه آمارهای غیر واقعی، اکنون مردم به‌درستی به واقعیت‌های جامعه آگاه هستند و از سیاست‌های پوپولیستی حمایت نخواهند کرد. آنان دیگر گول شعارهای دلواپسان و دروغ‌های تندروها رو نمی خورند. مردم به درستی می‌دانند «انتخابات پیش رو انتخاب بین بد و بدتر نیست؛ انتخاب بین راه و بی‌راهه است» ، چراکه انتخاب آنان تعیین خواهد کرد که آیا کشور راه اعتدال، ثبات، امنیت و توسعه پایدار را طی خواهد کرد یا به عقب باز خواهد گشت.
با نگاهی واقع‌بینانه به عملکرد دولت یازدهم، به‌سادگی می‌توان فهمید که روحانی می‌تواند همانند چهار سال گذشته کشور را از وضعیت پرتلاطم در حوزه‌های سیاسی و اجتماعی نجات دهد. در فضای سیاسی کنونی، مردم به این نتیجه رسیده‌اند که باید راه روحانی را به سوی آینده روشن ادامه دهند، چراکه گفتمان روحانی مانع تداوم انحصار‌طلبی افراطی جریان‌های تندرو در عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی شده است. بی‌شک برآیند حضور حداکثری در انتخابات، تداوم دهنده اعتدال و عقلانیت خواهد بود. بنابراین مردم ایران باید به صحنه بیایند و با انتخاب درست خود یک‌بار دیگر خواب افراطیون را برای انهدام و ورشکستگی این مملکت آشفته سازند.