نقش و خواست فرهنگیان در انتخابات 96 فراموش نشود.
حسین طاهری‌فرد کارشناس ارشد جامعه‌شناسی
در آبان‌ماه 1395 فانی در وضعیتی میان استعفا و برکناری وزارت آموزش‌و‌پرورش را ترک کرد. پس از برکناری فانی، دانش‌آشتیانی با آرایی نه‌چندان قاطع توانست از مجلس دهم رای اعتماد بگیرد و سیزدهمین کلیددار بزرگترین دستگاه اجرایی کشور شود. دولت‌مردان اعتدال برکناری فانی را در راستای تغییر نگاه دولت به فرهنگیان و مشکلات ساختاری آموزش‌و‌پرورش عنوان کردند. دانش‌آشتیانی با سخنان پوپولیستی‌اش و مهم‌تر دانستن مساله آموزش‌و‌پرورش از مساله برجام توانست در اذهان بخشی از فرهنگیان شبهه ایجاد نماید و آنان را به حل مشکلاتشان امیدوار نماید. او علی‌رغم تمام وعده‌هایی که پیش از رای اعتماد و در مجلس برای کسب رای اعتماد از نمایندگان داده بود، عملاً در محقق نمودن وعده‌ها‌یش ناکام ماند و به اهداف اصلی که مورد مطالبه‌ی اکثریت فرهنگیان بود و از قضا از دلیل ناکامی فانی نیز بشمار می رفت، نرسید تا یکبار دیگر شائبه سیاسی‌و‌انتخاباتی بودن انتصابش بیشتر به ذهن‌ها خطور نماید.
در کوران رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری بار دیگر دغدغه‌ها و مسائل فرهنگیان در صدر بحث‌های انتخاباتی قرار گرفت. دولت‌مردان اعتدال از نگاه ویژه به فرهنگیان و حل مشکلات آنان «سخن‌ها» گفتند. روحانی به فرهنگیان و مردم قول د‌اد‌ تا آموزش‌و‌پرورش اولویت د‌ولت د‌وازد‌هم باشد. سرانجام مارتن نفس‌گیر انتخابات ریاست‌جمهوری به پایان رسید و یکبار دیگر مردم با حضور چشم‌گیر خود در پای صندوق‌های رای نشان دادند که خواهان عقلانیت، تدبیر، امنیت پایدار، آزادی و تعامل با جهان هستند. در این میان فرهنگیان به‌عنوان یکی از قشرهای مرجع و تاثیر‌گذار جامعه نقش برجسته‌ای در انتخابات دوازدهم ریاست‌جمهوری بازی کردند. بدون تردید فرهنگیان یکی از مهم‌ترین سازندگان حماسه 29 اردیبهشت بودند.
یک‌‌ماه تا زمان تنفیذ حکم رئیس‌جمهور و فعالیت کابینه دوازدهم باقی مانده است و شمارش معکوس برای معرفی وزرای پیشنهادی رئیس‌جمهور و اخذ رأی اعتماد آغاز شده است. هرچه به پایان کار فعالیت دولت یازدهم نزدیک و نزدیک‌تر می‌شویم، بازار گمانه‌زنی‌ها و حرف‌و‌حدیث‌های انتخاب وزرای کابینه دوازدهم داغ‌تر و داغ‌تر می‌شود. یکی از بزرگ‌ترین وزارتخانه‌های دولت، آموزش‌و‌پرورش است که حرف‌های بسیاری بر سر انتخاب وزیرش به گوش می‌رسد.
صرف‌نظر از حدس‌و‌گمان‌ها در خصوص وزیر پیشنهادی آموزش‌و‌پرورش، آنچه که بنظر می‌رسد کمتر مورد توجه فعالان حوزه آموزش‌و‌پرورش و کارشناسان قرار گرفته است « چرایی انباشت مطالبات فرهنگیان و کلاف سردرگم مشکلات حوزه آموزش‌و‌پرورش است » که پس سال‌ها و آمدن و رفتن دولت‌های مختلف هنوز لا‌ینحل باقی است. به‌باور نگارنده بخش اعظمی از مشکلات کنونی که دولت‌های مختلف وارث آن بوده‌اند، به‌نگاه سطحی و مقطعی به مشکلات این حوزه بر می‌گردد. متاسفانه برخلاف تمامی اظهار نظر‌ها و ادعاها، حاکمیت و مسوولان ارشد نظام عزم جدی و همگانی برای تحول در وزارت آموزش‌وپرورش را ندارند، که اگر اراده‌ای جدی وجود داشته باشد مسایل آموزش‌وپرورش هم می‌تواند در مسیر رفع مشکلات قرار گیرد. عدم توجه جدی به مشکلات این حوزه به‌عنوان دغدغه‌های ملی باعث تل‌انبار شدن مشکلات این حوزه شده و عملاً دولت‌ها قادر به حل آنها نبوده و تغییر فرد تاثیری در این وزارتخانه نداشته و نخواهد داشت و باید سیاست‌ها تغییر کنند.
بی‌گمان عدم توجه به مشکلات عدیده آموزش‌وپرورش می‌تواند در دراز مدت خطرات بی‌شماری را متوجه نظام آموزش و به‌ تبع آن کشور نماید. مشکل جدی‌تر زمانی رخ خواهد داد که نا‌امیدی از اصلاح امور و روزمرگی بر معلمان و به تبع آن بر نظام آموزشی مستولی شده و فرصت پیشرفت، خلاقیت و امکان رشد را از نسل جوان و آینده‌سازان این مرز‌ و ‌بوم خواهد گرفت.
فارغ از همه اظهار نظر‌ها در خصوص وزیر آینده آموزش و پرورش، سوالی که مطرح می‌شود اینست « آیا آمدن وزیر جدید درحالی که نگاه سیاست‌گذاران کلان و خصوصاً دولت‌مردان به مقوله آموزش‌و‌پرورش تغییری نکرده است باعث اتفاق خاصی در وزارتخانه‌ عریض‌و‌طویل آموزش‌و‌پرورش می‌شود و وزیر جدید قادر است بر مشکلات لاینحل وزارت آموزش‌و‌پرورش فایق آید؟»
حال که در آستانه معرفی کابینه جدید قرار داریم از روحانی و مردان تصمیم‌سازش انتظار می‌رود که « نقش و خواست فرهنگیان در انتخابات96 » را از یاد نبرند. مهم‌ترین پیام مردم و فرهنگیان در 29 اردیبهشت «تغییر» بود. آنچه در این شرایط برای‌ روحانی حیاتی‌ست یادآوری این موضوع است که « تغییر نگرش دولت نسبت به فرهنگیان و مشکلات ساختاری آموزش‌و‌پرورش » ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.
آموزش‌و‌پرورش از دیر باز با مشکلات مفرطی درگیر بوده است، که بخشی از آن به ناتوانی و انفعال وزرای آموزش‌و‌پرورش و قسمت مهم‌تر آن به عدم توجه و اهتمام جدی دولت‌ها به حل مشکلات ساختاری نهاد حساس آموزش‌و‌پرورش بر می‌گردد. مسلماً همه مشکلات، تلخی‌ها و ناکامی‌ها وزارتخانه آموزش‌و‌پرورش زیر سر وزیر این وزارتخانه نیست و نهادها و ارگان‌های دیگر در بوجود آمدن بخشی از مشکلات ساختاری آموزش‌و‌پرورش مقصرند. برای برون‌رفت از مشکلات کنونی آموزش‌و‌‌پرورش باید نگاه نادرست سیاست‌گذاران کلان و خصوصاً دولت‌مردان به مقوله آموزش‌‌و‌‌پرورش تغییر کند. بی‌شک بدون تغییر نگرش به سیستم آموزش‌ و‌ پرورش نمی‌توان انتظار تغییرات بنیادی و ساختاری در این حوزه داشت.
انتخاب وزیر آینده آموزش‌و‌پرورش آزمونی سخت برای روحانی خواهد بود، چراکه دوران « اجبار و اضطرار » برای انتخاب وزیری که در قد و قواره مشکلات آموزش‌و‌پرورش نیست گذشته است. بی‌گمان همراهی مجلس دهم با دولت دوازدهم دست روحانی را برای انتخاب وزیری مطلوب‌تر و کارآمدتر باز می‌گذارد. از این رو رئیس‌جمهور و مردان تصمیم‌سازش باید قدر فرصت‌ها و استفاده صحیح از آن‌ها را از دست ندهند و برای ایجاد تحولی لازم و ضروری، با « تغییر رویکرد و با اقدامات عملی » در جهت بهبود اوضاع آموزش‌و‌پرورش، فرهنگیان و دانش‌آموزان بکوشند.