بیمه ‌تکمیلی فرهنگیان؛ از ادعا تا واقعیت!
حسین طاهری‌فرد
بیمه ‌تکمیلی فرهنگیان به طور جدی تحت عنوان «بیمه طلایی» از سال 1389 به اجرا درآمد و توانست با توجه به شرایط نابسامان درمان کشور بخشی از دغدغه درمانی فرهنگیان را پوشش دهد. در طرح اختیاری بیمه‌طلایی فرهنگیان، 50 درصد حق بیمه توسط آموزش‌و‌پرورش و نیم دیگر آن از سوی بیمه‌شده پرداخت می‌شود. قرارداد اولیه بیمه‌ طلایی فرهنگیان با شرکت بیمه ایران تا سال 1393 ادامه یافت.
اگرچه این طرح در سال‌های ابتدایی اجرایی خود علی‌رغم تنوع تعهدات و تعداد بیمه‌شدگان توانست رضایت نسبی اکثریت فرهنگیان را به دست آورد اما در سال‌های 91 و 92 با توجه به مشکلات و محدودیت‌های تامین منابع مالی و انباشت بدهی با مشکل مواجه شد که ماحصل آن انصراف شرکت بیمه ایران از ادامه همکاری با وزارت آموزش‌و‌پرورش بود.
در سال 1393 شرکت آتیه‌سازان حافظ به عنوان مجری قرارداد بیمه‌ طلایی فرهنگیان انتخاب شد. بیمه آتیه‌سازان حافظ شرکت کارگزاری است که متعلق به سازمان بیمه سلامت است و وظیفه‌ آن فروش بیمه‌تکمیلی و کنترل بازار بیمه‌های‌تکمیلی است. بیمه‌ طلایی فرهنگیان در سال‌های 94 تا 96 با حذف عنوان طلایی و تحت عنوان« بیمه تکمیلی» با شرکت آتیه‌سازان حافظ منعقد شد.
در حال حاضر بیمه تکمیلی فرهنگیان به شکل «صندوق درمان» اداره می‌شود. روش صندوقی به عنوان یک روش جدید در اجرای بیمه تکمیلی، فقط توسط آموزش‌و‌پرورش اجرا می‌شود. در روش صندوق درمان، مدیریت منابع مالی در اختیار وزارت آموزش‌و‌پرورش است و شرکت بیمه‌گذار عملاً بابت بررسی اسناد پزشکی حق‌العمل دریافت می‌کند و بیمه‌شدگان به میزان سقف مشخص شده می‌توانند از خدمات بیمه‌ای استفاده کنند. در این روش هزینه‌های درمانی فرهنگیان از محل صندوقی که از حق بیمه‌ها جمع شده است با نظارت و ممیزی شرکت کارگزار پرداخت می‌شود.
قرارداد بیمه تکمیلی فرهنگیان در شرایطی هر ساله با بیمه آتیه‌سازان حافظ تمدید می‌شود که نارضایتی‌های بسیاری درخصوص نحوه ارائه خدمات از سوی این بیمه‌گذار مطرح است. کم‌ بودن مراکز طرف قرارداد، کیفیت پایین خدمات ارائه شده و تاخیر در پرداخت هزینه‌های درمانی از جمله اعتراضات فرهنگیان درخصوص بیمه تکمیلی فرهنگیان است.
از مهم‌ترین دلایل وزارت‌نشینان برای انتخاب روش صندوق درمان می‌توان به مدیریت بهینه منابع مالی، بهبود ارائه خدمات و تسریع در فرآیند بررسی و پرداخت هزینه‌های درمانی بیمه‌شدگان اشاره کرد که با توجه به عملکرد ضعیف بیمه‌آتیه سازان از یک سو و از سوی دیگر بدلیل بی‌برنامگی، ضعف نظارت و عدم پیگیری مناسب وزارت آموزش‌و‌پرورش، بیمه ‌تکمیلی فرهنگیان علی‌رغم پرداخت هزینه‌های هنگفت به معضلی جدی برای آنان تبدیل شده است.
در حال حاضر آموزش‌و‌پرورش بابت بیمه تکمیلی حدود 200 میلیارد تومان به شرکت بیمه آتیه‌سازان حافظ بدهکار است و شرکت‌های بیمه‌ای به دلیل بدهی وزارت آموزش‌وپرورش خدمات درمانی فرهنگیان را به درستی پوشش نمی‌دهند. از سوی دیگر به دلیل بدهی شرکت‌های بیمه‌ به داروخانه‌ها، کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها باعث شده است تا این مراکز خدمات دارویی و درمانی مناسب به فرهنگیان ارائه ندهند و فرهنگیان مجبور به پرداخت هزینه‌های خود بصورت آزاد باشند.
متاسفانه علی‌رغم سود هنگفتی که نصیب شرکت‌های بیمه طرف قرارداد با آموزش‌و‌پرورش می‌شود، مسئولان وزارت آموزش‌و‌پرورش نتوانسته‌اند یا نخواسته‌اند امتیازات بیشتری برای فرهنگیان درخواست نمایند. آنان بدون آسیب شناسی معضلات و مشکلات روش درمان صندوقی، هر ساله بدون درنظر گرفتن اعتراضات و انتقادات فرهنگیان بار دیگر با بیمه آتیه‌سازان قرارداد می‌بندند.
به نظر می‌رسد با توجه به شرایط اقتصادی حال و حاضر آموزش‌و‌پرورش و به بهانه نبود اعتبارات رفاهی کافی، مسئولان امر نه تنها به فکر اصلاح شکل بیمه تکمیلی فرهنگیان بصورت «بیمه‌گری» نیستند بلکه در سال 97 تصمیم به ادامه روش صندوقی با آتیه‌سازان حافظ دارند.
حال سوالی که برای بسیاری از فرهنگیان مطرح است این است که با وجود شرکت‌های بیمه‌گذار قوی که خدمات بهتر و کامل‌تری از آتیه‌سازان ارائه می‌دهند اصرار متولیان امر بر ادامه همکاری با بیمه آتیه‌سازان چیست؟
اگر مدیران آموزش‌و‌پرورش نظر سنجی از فرهنگیان را دلیل انتخاب این روش بیمه‌ای و شرکت طرف قرارداد عنوان می‌کنند، می‌توانند بار دیگر میزان رضایت‌مندی فرهنگیان از «روش صندوق درمان» و «نحوه ارائه خدمات آتیه سازان حافظ» را بسنجند تا کارشناسان و منتقدان بی‌طرف بر درستی ادعاهایشان تاکید کنند و درغگویان و اتهام زنندگان رسوا گردند؟!
حال باید منتظر ماند و دید که در سال 97 مدیران تصمیم‌ساز این وزارتخانه به دنبال شرکت‌هایی می‌روند که منافع فرهنگیان را تامین می‌کنند یا با دیگر بدون توجه به دغدغه‌ها و نارضایتی اکثریت فرهنگیان با شرکت‌هایی قرارداد می‌بندند که به نفع مدیران باشند.