خبرگزاری خانه‌ملت- گروه اجتماعی؛ فاطمه رضایی؛ بروز و ظهور پدیده‌ای به نام آسیب‌های اجتماعی در دهه‌های اخیر و رسوخ این آسیب‌ها در بطن جامعه به گونه‌ای خانواده‌ها و افراد را درگیر کرده که اختلالات روانی یکی از نشانه‌هایی کاملا مشهود آن است، در ظاهر نیز شاهد افزایش حاشیه‌نشینی، کاهش سن اعتیاد و افزایش مصرف موادمخدر و طلاق هستیم که به نظر می‌رسد بی‌تاثیر از اختلالات روانی نباشد.

شرایط نگران کننده جامعه ایرانی در حوزه اختلالات روانی در حالی ادامه دارد که موسسه گالوب در سال ۲۰۱۷ کشورها را براساس میزان پرخاشگری افراد جامعه دسته بندی کرده که در این میان ایران در رتبه نخست پرخاشگری قرار دارد که البته این آمارها هنوز از سوی مسئولان کشوری مورد تأیید قرار نگرفته است.

حال برخی از نمایندگان مجلس داشتن سلامت روانی را راهکار مقابله‌ای افراد در مواجهه آسیب‌های اجتماعی می‌دانند، زهرا ساعی سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس تاکید دارد که با توجه به افزایش آمار بیکاری، وضعیت نامناسب زندگی‌های اجتماعی و خانوادگی سلامت روانی افراد بیشتر در معرض تهدید است بنابراین اختلالات روانی را در کمین خانواده ها می‌داند و بر این باور است که این افراد عموما به دلیل هزینه بالای مشاوره و عدم فرهنگ سازی توانایی و انگیزه مراجعه به مراکز مشاوره را ندارند.

12 و نیم میلیون نفر مبتلا به اختلالات روانی در کشور

بر اساس اطلاعات واصله به خبرگزاری خانه‌ملت، طبق مطالعات رسمی سیمای سلامت ایرانیان؛ در میان جمعیت 80 میلیونی ایران حدود 12 و نیم میلیون نفر نشانه‌های از اختلالات روانی را دارند که از این میان حداقل 2.2 دهم میلیون در سال  95 به مراکز روانشناسی مراجعه و درمان شدند، متأسفانه در بین جمعیت 15 تا 64 سال این میزان به 23.6 درصد رسیده که در آقایان نسبت به خانم‌ها این میزان کمتر است.

در این بین شایع‌ترین اختلال روانی در کشور ما، اختلالات اضطرابی و خلقی نامیده شده که زنان نسبت به مردان، بیکاران نسبت به شاغلین، مطلقه‌ها نسبت به متاهلین و مجردها، شهرنشینان نسبت به روستانشینان، بی سوادان نسبت به دانشگاه رفته‌ها و افراد سطوح پایین از لحاظ اجتماعی و اقتصادی نسبت به افراد غنی از مشکلات روانی و اختلالات بیشتری برخوردارند.

افزایش اختلالات روانی در بین زنان/ 23 درصد از جمعیت 15 تا 64 سال دچار اختلالات روانی هستند

بنابر اظهارات محمدهادی ایازی معاون اجتماعی وزیر بهداشت و درمان نیز در سال 78 شیوع اختلالات روانی حدود 21 درصد، در سال 80 حدود 17.1 درصد، در سال 90 حدود 23.6 درصد، در سال 93 حدود 23.4 درصد و در سال 96 در دست مطالعه است، همچنین در بین جمعیت 15 تا 64 سال هم که به حدود 23.6 رسیده، 20.8 درصد در بین آقایان و 26.5 درصد در بین خانم‌ها اختلالات ناشی از مسائل روانپزشکی مشاهده شده است.

ساعی سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس نیز عدم فرهنگ‌سازی جهت مراجعه افراد به مراکز مشاوره‌ای را در افزایش این اختلالات و طبعا تاثیرگذاری آن بر آسیب‌های اجتماعی موثر می‌داند زیرا سیر صعودی شیوع اختلالات روانی در ایران وضعیت نامناسبی در کشور را نشان می‌دهد که جای نگرانی بسیار است.

سلامت‌روانی مانع مستدام در برابر آسیب‌های اجتماعی

سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس با بیان اینکه فرهنگ مراجعه به مشاوره، روانشناس و روانپزشک در جامعه ما بسیار کم رنگ است می‌گوید: متاسفانه بیماری‌های روحی و اختلالات روانی جدی گرفته نشده در حالی که اثرگذاری این اختلالات در بروز مشکلات بسیار بالاست، داشتن سلامت روانی موجب مقابله افراد با برخی از آسیب‌های اجتماعی  می‌‌شود.

میزان و شرایط اختلالات روانی نقش مهمی در وضعیت سلامت جامعه دارد، به طوری که تشدید و افزایش این موضوع موجب گسترش خشونت و درگیری، کاهش سن اعتیاد و بروز بسیار از معضلات و آسیب های اجتماعی دیکر در کشور می شود، از این رو ساعی معتقد است که دستگاه‌های اجرایی به خصوص آموزش و پرورش باید راهکارهای شناسایی و درمان اختلالات روانی را از کودکی آموزش دهد، زیرا کنترل و مهار این اختلالات در سنین پایین امکان‌پذیر است اما کنترل این اختلالات در سنین بالا حالات بغرنج‌تری را ایجاد می‌کند.

نقش رسانه‌ملی و آموزش‌وپروش در کاهش اختلالات روانی

وی البته تاکید دارد با توجه به اهمیت این موضوع و پدیده رو به رشد آسیب‌های اجتماعی، مراکز آموزشی چون رسانه ملی و دستگاه‌هایی مانند آموزش و پروش باید ضمن فرهنگ‌سازی، آموزش‌های لازم را به افراد ارایه دهند، علاوه بر این مراکز مشاوره رایگان منسجم باید توسعه پیدا کند.

در مجموع با توجه به پدیده رو به رشد آسیب‌های اجتماعی که به نظر می‌رسد بی‌تاثیر از اختلالات روانی هم نباشد، تبعات بسیاری در حوزه‌های مختلف به جا گذاشته از این رو فرهنگ مراجعه به مراکز مشاوره‌ای و کنترل اختلالات در سنین پایین را می‌توان به عنوان راهکارها معرفی کرد تا پس از این شاهد کاهش اختلالات روانی در جامعه باشیم.

گام موثر مجلس برای کنترل میزان اختلالات روانی در برنامه ششم توسعه

البته نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز گام های موثری را برای کنترل میزان اختلالات روانی و مسائل پیرامون آن برداشته اند، به طوری که مجلس شورای اسلامی در بند ششم ماده ۱۱۷ برنامه ششم توسعه اجرای آموزشهای مشاوره را بر عهده سازمان روانشناسی و مشاوره قرار داده و قطعا می توان ارائه این آموزشها را نیز دربستر فضای مجازی به مردم کشور ارائه کرد، همچنین در قانون برنامه ششم توسعه آمده که مشاوره ازدواج قبل از عقد اجباری است.

حال با توجه به ریل گذاری قانون مجلس شورای اسلامی در حوزه اختلالات روانی و سلامت روانی جامعه، دستگاه های متولی از جمله بهزیستی و نهادهای حمایتی باید گام بعدی را برای مدیریت این حوزه بردارند./