| فرهنگیان نیوز - تدبیر: واکاوی رابطه روشنفکران با دولت یازدهم
روحانی و جمعیت خاموش
علی سلیمانی
آنچه که در 24 خرداد رخ داد را قطعا باید بر گرفته از موجی دانست که سالها به واسطه سیاست‌های دولت نهم و دهم به اجبار در سکوت و انزوا قرار گرفته بود. شخصیت‌هایی که با اعتماد به شعارها و قول‌های انتخاباتی حسن روحانی از کنج خلوت خود بیرون آمدند و آمدنشان موجب همراهی بیشتر مردم در انتخابات و پیروزی شیخ دیپلمات شد. قشری که می‌توان آنها را روشنفکرانی دانست که سالها مشغول انتقاد از سیاست‌های دولت پیشین بودند و یا آنقدر گفته بودند که دیگر سکوت را راهی صحیح یافته بودند.
برخی از این افراد حتی پس از پیروزی روحانی در انتخابات طی نامه‌ای ورود وی را به پاستور تبریک گفتند.افرادی نظیر: حمیدرضا جلائی‌پور، سعید حجاریان، سروش دباغ و علیرضا علوی‌تبار. آنها در نامه خود به وضوح خواهان عمل به وعده‌های انتخاباتی وی شدند و نوشتند: «شما در طول مبارزات انتخاباتی از رونق اقتصادی، امنیت سیاسی و مدنی، حقوق اقلیت‌ها، گشایش فرهنگی، اجتماعی و سیاسی، صیانت از حریم خصوصی و حقوق شهروندان، میانه‌روی همراه با اقتدار در صحنه بین‌المللی، شایسته‌سالاری و تعزیز علم و هنر سخن گفتید و امروز که زمان عمل برای نیل به آن آرمان‌ها فرا رسیده است بدانید که ایرانیانی که به شما رای داده‌اند، از جمله امضاکنندگان این نامه، شما را تنها نخواهند گذاشت، عملکرد دولت‌تان را زیر ذره‌بین نقد خواهند داشت و از حمایت گام‌های مثبت‌تان دریغ نخواهند ورزید.»
اما خرداد گذشت و مرداد داغ سیاست رسید و دولت تدبیر و امید، تحلیف و تنفیذ شد و با معرفی کابینه خود آرام‌آرام شکل و شمایل واقعی‌تری پیدا کرد و خواسته‌های روشنفکران جدی‌تر شد. آنها از رئیس جمهور ایران انتظار داشتند تا در دولت خود به آزادی زندانیان سیاسی به عنوان یکی از اولویت‌های اصلی نگاه کند چراکه آنها در همان روزهای تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری، از رئیس جمهور منتخب خواستار رسیدگی به وضع زندانیان سیاسی و آزادی‌های مدنی شده بودند.
در این میان روحانی اما در روزهای ابتدایی پیروزی واکنش چندانی به این درخواست نشان نداد و ابراز امیدواری کرد در ماه‌های پیش روی دولت او این مشکلات حل شود و این آخرین اظهار نظر وی و دولتمردانش در این خصوص بود. اما بالاخره سکوت سیاسی دولت شکست و محمد‌باقر نوبخت، سخنگوی کابینه گفت که رفع حصر از چهره‌های اصلاح‌طلب و آزادی زندانیان سیاسی در دستور کار دولت است اما ترجیح این است که این امور در بی‌خبری و در عمل دنبال شود. پس از نوبخت نوبت به پورمحمدی رسید. وزیر دادگستری دولت یازدهم که نماینده دولت در مسئله زندانیان سیاسی است از آزادی زندانیان سیاسی خبر داد و اعلام کرد و گفت: «پروندهدو متهم اصلی همچون گذشته در اختیار شورای عالی امنیت ملی است.» عده‌ای از زندانیان سیاسی آزاد شدند. درخواست‌ها اما همچنان ادامه داشت تا اینکه بدون اطلاع قبلی شماری دیگر از زندان آزاد شدند. این اتفاق که نوید روزهای خوبی را می‌داد و تا حدودی آرامش را به کشور باز گرداند توانست بخشی از مطالباتی که روشنفکران و دیگر اقشار جامعه داشتند را برآورده کند. اما آﯾﺖاﷲ آﻣﻠﯽ ﻻرﯾﺠﺎﻧﯽ در ﺟﻠﺴﻪ خود با ﻣﺴﺌﻮﻻن ﻋﺎﻟﯽ ﻗﻀﺎﯾﯽ ﺑﺎ اﺷﺎره ﺑﻪ اظهار نظرها و تحلیل‌ها در ﺧﺼﻮص ﻋﻔﻮ این زندانیان ﻛﻪ در آن ﻣﺒﻨﺎی اﯾﻦ ﻋﻔﻮ و آزادی ﺑﺎز ﺷﺪن ﻓﻀﺎی ﻛﺸﻮر در اﺛﺮ ﻧﺘﯿﺠﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت رﯾﺎﺳﺖ جمهوری اﻋﻼم ﺷﺪه بود، اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞها را ﻧﺎدرﺳﺖ اﻋﻼم ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ: «روﻧﺪ ﻋﻔﻮ و آزادی ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن از ﺳﻮی ﻗﻮه ﻗﻀﺎﯾﯿﻪ روﻧﺪی ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ و ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺑﻮده و ﻣﻮﺿﻮع ﺟﺪﯾﺪی ﻧﯿﺴﺖ و آزادی اﺧﯿﺮ ﺗﻌﺪادی از ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن اﻣﻨﯿﺘﯽ ﻓﺘﻨﻪ 88 رﺑﻄﯽ ﺑﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻧﺪارد.»
آیا در سالگرد یکمین سال ریاست جمهوری مرد حقوقدان ادامه حمایت روشنفکران از دولت تدبیر و امید را شاهد خواهیم بود .
صحبت‌های رئیس قوه قضاییه موجب نشد که روشنفکران و دیگر اقشار جامعه حمایت خود را از دولت بردارند و پیش از سفر رئیس جمهور به نیویورک طی نامه‌ای به اوباما نوشتند: «حکومت ایران با برگزاری انتخابات قابل اعتماد سال جاری و تحولات اخیر گام‌های مقدماتی قابل توجهی به سوی اصلاح و گشایش در ایران برداشته است. ایرانیان با بهره‌گیری از این فرصت حسن روحانی را که حقوقدانی اصلاح‌جو و طرفدار عادی سازی روابط ایران با جهان است به ریاست جمهوری انتخاب کردند. در اثر این تحولات، نیز شاهد آزادی تعدادی از زندانیان سیاسی و گشایش نسبی در عرصه عمومی و فضای سیاسی در ایران بوده‌ایم. یکی از سخنانی که در این سالها مکررا شنیده می‌شد این بود که ریاست جمهوری در ایران قدرت چندانی ندارد و تصمیمات مهم بر عهده‌رهبر ایران است. این روزها حتی ایشان نیز سخن از نرمش قهرمانانه به میان آورده و ایران یک‌صدا خواستار تعامل بهتر با جهان است.» این افراد که به همراه عده‌ای از فعالان و زندانیان سیاسی این نامه را امضا و منتشر کرده بودند از رئیس جمهور آمریکا خواسته بودند که در راستای حل مشکلات گامی بردارند و نوشته بودند: «روندهای امیدبخش در کشور ما فضا را برای گشوده شدن گره کور سی و چند ساله روابط ایران و آمریکا و به ویژه حل و فصل پرونده هسته‌ای ایران مساعد ساخته است. در مذاکرات پیش رو رئیس جمهور و دکتر جواد ظریف، از حمایت قاطع حکومت ایران، اکثریت رای دهندگان ایرانی و طیفی از فعالان مدنی و دموکراسی خواهان ایرانی و حتی بسیاری از زندانیان سیاسی بهره‌مندند. لذا اکنون نوبت شما و جامعه جهانی است که تداوم گام‌های ایران را از طریق پاسخ مناسب، مذاکره خوش‌فرجام با نتایج ملموس «برد – برد» و رفع تحریم‌های ناعادلانه‌اقتصادی تضمین کنید.»
به هرحال با نزدیک شدن به پایان فرصت شش ماهه پنج به اضافه یک با ایران و تقارن ان با سالگرد انتخابات 24 خرداد و همچنین حمایت‌هایی که قشر روشنفکر جامعه در طول روزهای نفسگیر انتخابات ریاست جمهوری و همچنین ایام پس از انتخابات در طول یک سال گذشته از دولت یازدهم و شخص حسن روحانی انجام دادند به نظر می رسد که نگاه‌ها به دولت در میان اقشار مختلف جامعه مثبت باشد. اما آنچه که در این میان نباید به بوته فراموشی سپرده شود نگاه دولت به مطالبات این افراد است. هرچند رئیس جمهور در سخنرانی های اخیر خود بارها و بارها به برخی از خواسته‌ها اشاره کرد اما برای ادامه حمایت‌ها، دولت باید وارد مرحله عمل شود. در غیر این صورت این جمعیت خاموش روز به روز کم سو‌تر خواهند شد و در نهایت دوباره خاموش می‌شوند.
| 
