خبرگزاری فارس: میزان سهم آموزش و پرورش ایران از تولید ناخالص ملی/ از سازمان رفاه فرهنگیان و نظام خاص بازنشستگی خبری نیست
مشاور کمیسیون آموزش مجلس گفت: امروز نه تنها خبری از سازمان رفاه فرهنگیان و یا نظام خاص بازنشستگی نیست که کِشتی بیمه تکمیلی طلایی به گِل نشسته و مجبورند برای بیمار، نقد هزینه کرده تا نسیه، بخشی از آن را پس از ماه‌ها دریافت کنند.

ابراهیم سحرخیز مشاور کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار آموزش و پرورش خبرگزاری فارس اظهار داشت: همزمان با طرح مفهوم توسعه انسانی در ادبیات توسعه، نشانگرهایی مانند امید به زندگی، سطح آموزش و بهبود زندگی، دولت‌ها و جوامع جهانی را بر آن داشت تا باز مهندسی جدیدی را در حوزه رشد و توسعه اقتصادی جستجو کنند.

وی با بیان اینکه همبستگی بالا بین تولید سرانه و سطح تحصیلات رسمی پشتوانه معتبری برای توجیه تخصیص حدود 6 درصد از درآمد ناخالص ملی جهان به امر آموزش و پرورش است، ادامه داد: برخی از اقتصاددانان بزرگ دنیا معتقدند از منظر اقتصادی، به ازای هر یک واحد سرمایه‌گذاری در آموزش، چهار برابر ارزش افزوده تولید می‌شود که این رقم در دوره آموزش ابتدایی گاهی تا هشت برابر نیز قابل افزایش است.

سرخیز افزود: اما واقعیت این است که افزایش تقاضا برای آموزش و بالا رفتن پوشش تحصیلی، اقتصاد آموزش و پرورش را در برخی از کشورها از جمله ایران به چالشی بزرگ برای مدیران این نهاد مولد سرمایه انسانی ـ اجتماعی مبدل ساخته است که گاهی برای برون رفت از آن به تصمیماتی شتابزده متوسل می‌شوند که نه تنها در عمل از افزایش بهره‌وری و مدیریت در منابع خبری نیست بلکه کیفیت آموزش، بهره‌وری و در نهایت دسترسی برای آموزش و عدالت تربیتی را مورد تهدید جدی قرار می‌دهد.

وی با بیان اینکه بررسی برخی از نشانگرها حکایت از آن دارد که آموزش و پرورش از همراهی و مساعدت شایسته‌ای از سوی دولت برخودار نیست و تا رسیدن به تراز کشورهای منطقه راه زیادی را در پیش دارد، اضافه کرد: سهم آموزش و پرورش از تولید ناخالص ملی از رقم کمتر از 3 درصد در بهمن ماه 1392(مصاحبه معاون توسعه مدیریت و امور پشتیبانی فعلی وزارت آموزش و پرورش یک خبرگزاری در تاریخ اول بهمن ماه 1392) به کمتر از یک درصد در سال‌جاری رسیده است که رشد سه برابری حجم نقدینگی در کشور در طی سه سال اخیر از جمله علل موجده آن است.

مشاور کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس افزود: دولت تدبیر و امید در برنامه ارائه شده خود به مجلس در بخش آموزش و پرورش در بند «ز» تحت عنوان «اقتصاد آموزش و پرورش و رفاه فرهنگیان» مواردی را گنجانده است که تا به امروز فقط روی کاغذ جا خوش کرده است که می‌توان به «مدیریت بهینه منابع و مصارف به منظور افزایش بهره‌وری و شفاف سازی عملکرد مالی آموزش و پرورش»، «تغییر نظام بودجه‌ریزی به نظام عملکردی و بودجه‌ریزی عملیاتی»، «بهینه سازی نظام پرداخت‌ها مبتنی بر شایستگی‌ها و نظام رتبه‌بندی»، «طراحی و استقرار نظام جامع خدمات رفاهی، درمانی، مسکن و مصرف فرهنگیان از طریق تأسیس سازمان رفاه فرهنگیان»، «استفاده بهینه از منابع مالی صندوق ذخیره فرهنگیان به منظور اعطای تسهیلات و رفع نیازهای مالی فرهنگیان» و «طراحی و اجرای نظام خاص بازنشستگی فرهنگیان» اشاره کرد.

وی ادامه داد: تصور نشود از آرمان‌شهر افلاطون یا مدینه فاضله فارابی سخن می‌گوییم متن بالا دقیقاً همان بندهای مندرج ذیل عنوان اقتصاد آموزش و پرورش از برنامه پیشنهادی دولت به مجلس است و امروز نه تنها خبری از سازمان رفاه فرهنگیان و یا نظام خاص بازنشستگی نیست که کشتی بیمه تکمیلی طلایی به گل نشسته و مجبورند برای بیمار، نقد هزینه کرده تا نسیه بخشی از آن را پس از ماه‌ها دریافت کنند.

سحرخیز با بیان اینکه حال و روز سایر پرداخت‌ها هم خوب نیست و معلمان شاغل نیز پس از ماه‌ها تلاش با تأخیر یک ساله حق‌التدریس خود را دریافت می‌کنند، گفت: نظام خاص بازنشستگی پیش‌کِش، اگر مرحمت فرموده همان اندک پاداش را هم با گذشت دو سال به حساب باز نشستگان واریز کنند، خوب است و از سویی بیش از 750 هزار نفر از بازنشستگان را فرهنگیان به خود اختصاص داده‌اند که از نظر حقوق و مستمری از کمترین میزان برخوردارند.

وی اظهار داشت: معلمان به تجربه دریافته‌اند هر وقت الفاظ دهان پُرکن کلیشه‌ای مانند نظام جامع خدمات رفاهی، نظام خاص بازنشستگی و نظام رتبه‌بندی به حکم صنعت مراعات نظیر در سخنرانی‌ها و بخشنامه‌ها کنار هم ردیف می‌شوند دیگر قرار نیست اتفاق خاصی بیفتد.

مشاور کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس افزود: چگونه می‌توان از بودجه‌ریزی عملیاتی و شفاف سازی عملکرد مالی آموزش و پرورش سخن گفت در حالی که هر ساله باید گاهی تا 20 درصد اعتبار تخصیص یافته به سال جاری را صرف معوقات سال ماضی کرد و با ارائه آمار متباین با دو نگاه متفاوت بودجه‌ای (عملکردی یا مصوب) هم شاهد رشد باشیم و هم کسری؟

وی ادامه داد: آیا کم شدن 30 درصدی اضافه تدریس معلمان به مدد استقرار نظام جدید آموزشی و سرایت آن به دوره متوسطه و یا پر شدن کلاس خالی برخی از دوره‌ها به کمک بازنشستگان و معلمان روزمزد تحت الحمایه مؤسسین مدارس غیر دولتی را باید به نام افزایش بهره‌وری و مدیریت صحیح بر منابع، مصادره به مطلوب کرد؟

سحرخیز با اشاره به این نکته که پس از تشکیل شورای سیاستگذاری و صدور ابلاغ‌های رنگارنگ هنوز نه از سازمان رفاهی رونمایی شده است نه از بار عام صندوق ذخیره برای میزبانی از معلمان عضو با هدف ارائه خدمت بیشتر خبری هست، گفت: چه خوب بود اگر گفته می‌شد صندوقی با بیش از 800 هزار عضو که در سال 92 با رقمی بالغ بر 1000 میلیارد تومان سود تحویل تیم جدید شد در راستای گشایش معیشت فرهنگیان چه اقدام بی‌بدیلی کرده است؟

وی افزود: در برنامه ارائه شده که قرار بود خیلی‌ها را از آنپاسم خارج کند و به معلمان منزلت عنایت کند و مدارس دولتی را تقویت و مدارس غیر دولتی را رونق ببخشد در ذیل نام «تقویت مشارکت عمومی در آموزش و پرورش» آمده است «اجرای کامل قانون مدارس غیر دولتی با تأکید بر تأسیس صندوق حمایت از موسسان مدارس غیر دولتی و پرداخت سرانه دانش‌آموزی به آنان» امروز جای این پرسش باقی است با کدام پول قرار است این صندوق شارژ شود؟

مشاور کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس اضافه کرد: خشکسالی آموزشی در سال 94 حساب سرانه مدارس دولتی را خشکاند. امروز حتی مدارس روستایی نیز برای تأمین ضروریات اولیه مدرسه، مشارکت اجباری را در دستور کار قرار داده‌اند؛ اتفاقاً در دو سال اخیر با زمین گیر کردن مدارس دولتی و ندادن سرانه توأم با پایین کشیدن فتیله مدارس خاص دولتی چنان بر تنور مدارس غیر دولتی دمیده شد که در دوران رکود اقتصادی، بازار این مدارس حسابی سکه شد و پررونق؛ البته شاید هم مأموریت تولید شغل به حوزه آموزش و پرورش محول شده بود که ما از آن بی خبر بودیم.

وی ادامه داد: چالش دیگری که هنوز در حوزه آموزش و پرورش مانع رسیدن به مفاهمه در میدان عمل برای پرداختن به اقتصاد آموزش و پرورش و دفاع از آن می‌شود، فقدان سامانه دقیق تولید و پردازش اطلاعات آماری است.

سحرخیز توضیح داد: گویا حریفان در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی نیز پی به راز این پاشنه آشیل یا چشم اسفندیار برده‌اند و با ادبیات خود ما، صغرا و کبرای استدلال ما را پنبه می‌کنند؛ اقرار موکد به داشتن نیروی مازاد، قیمت تمام شده بالا برای هزینه تحصیلی دانش‌آموز در مدارس دولتی بدون اتکا به تحلیل آماری صحیح، فقدان همگرایی لازم در بین مسئولان آموزشی و زیر سؤال بردن تلاش جهادی گذشتگان با انگیزه‌‌های جناحی و سیاسی موجب خلع سلاح آموزش و پرورش در دفاع از اقتصاد ‌آموزش و پرورش شده است.

وی در پایان تصریح کرد: دارایی دولت‌ها مردمند و دارایی آموزش و پرورش معلمان پس باید اقتصاد آموزش و پرورش را در توسعه سرمایه انسانی که به دست معلمان فکور و فرهیخته رقم می‌خورد، جدی گرفت.