از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
    
ایران از سال ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۱۲ بعد از کره جنوبی دومین سرعت رشد شاخص توسعه انسانی در دنیا را داشته‌است[۱]ایران ازلحاظ شاخص توسعهٔ انسانی در سال ۲۰۱۸ میلادی در رتبهٔ ۶۰ از بین ۱۸۸ کشور جهان، بالاتر از کشورهای برزیل مکزیک سریلانکا ونزوئلا،[۲] و پس از کشورهای بوسنی و هرزگوین، قزاقستان، آذربایجان قرار گرفته‌است.[۳] همچنین در رتبه‌بندی منطقه‌ای رتبهٔ هشتم خاورمیانه به ترتیب پس از اسرائیل، امارات متحده عربی، قبرس، قطر، بحرین، کویت و عربستان قرارداشته‌است. شاخص توسعه انسانی ایران در سال ۲۰۲۱ برای چهارمین سال پیاپی کاهش پیدا کرده و به اندازه سال ۲۰۱۴ رسیده‌است. این شاخص در سال ۲۰۲۱ به ۰٫۷۷۴ رسید. در سال ۲۰۱۷ این آمار به اوج خود یعنی ۰٫۷۸۹ رسید ولی پس از آن افت کرد.[۴]

نرخ سواد

آموزش پایه در ایران برطبق قانون اساسی اجباری است. نرخ سواد در ایران ۸۶٫۸ درصد است. ایران ازنظر نرخ سواد در رتبهٔ۸۹ جهان قرار دارد.^[۵]

امید به زندگی

امید به زندگی در لحظهٔ تولد در ایران ۷۵٫۵سال است که از این لحاظ در رتبهٔ ۶۲ جهان قراردارد. کشور ژاپن با امید به زندگی۸۳٫۷ سال در رتبهٔ اول جهان قرار دارد.^[۶]

درآمد سرانه

درآمد سرانه هر ایرانی از لحاظ «قدرت خرید» بر اساس‌معلم برابر ۱۲ دلار است. ایران با این سرانه در رتبه‌های آخر جهان قرار می‌گیرد.^[۷] این در حالی است که تولید ناخالص داخلی ایران در رتبه ۶۶ جهانی جای دارد.^[۸]

شاخص توسعه انسانی ایران در سال ۲۰۱۳

ایران در شاخص توسعهٔ انسانی در سال ۲۰۱۵ نمرهٔ ۸۷/۷۷۴ و رتبهٔ ۶۹ را به‌دست آورده‌است.^[۹] در سال ۲۰۱۳ نمرهٔ ۸۷/۷۴۹ و در سال ۲۰۱۲ نیز نمرهٔ ایران در این شاخص ۸۷/۷۴۹ اعلام شده بود. بااین‌حال، ایران در رتبه‌بندی جهانی ازنظر توسعهٔ انسانی نزول ۲پله‌ای داشته‌است. رتبهٔ ایران ازنظر میزان توسعهٔ انسانی درمیان ۱۸۷ کشور جهان در سال ۲۰۱۳، ۷۵ اعلام شده‌است. این درحالی است که ایران در سال ۲۰۱۲ رتبهٔ ۷۳ را از این نظر به خود اختصاص داده‌بود.^[۱۰]

گزارش توسعه انسانی شامل تمام ۱۹۳^[۱۶] کشور عضو سازمان ملل متحد و همچنین دولت فلسطین و هنگ کنگ است. با این حال، شاخص توسعه انسانی برای چهار کشور عضو سازمان ملل متحد محاسبه نشده است: کره شمالی، موناکو، نائورو و سومالی. برخی از اجزای شاخص ممکن است برای این کشورها محاسبه شود. جزایر کوک، سریر مقدس (شهر واتیکان) و نیوئه تنها کشورهای عضو سازمان ملل متحد هستند که در این گزارش گنجانده نشده‌اند.^[۱۷]در مجموع، شاخص توسعه انسانی برای ۱۹۱ کشور در دسترس است.^[۲]

آزمایشگاه داده های جهانی همچنین داده هایی را در مورد شاخص توسعه انسانی سومالی ارائه می‌دهد و آن را 0.361 (۲۰۱۹) قرار می دهد که کمترین میزان در جهان است.^[۱۸]

کشورهای ۱ تا ۶۶ در جدول، دارای توسعه انسانی "بسیار بالا"، ۶۷ تا ۱۱۵، دارای توسعه انسانی "بالا"، ۱۱۶ تا ۱۵۹، دارای توسعه انسانی "متوسط" و ۱۶۰ تا ۱۹۱، دارای توسعه انسانی "پایین" هستند.^[۱۹][۱۳]

Table of countries by HDI

رتبه		کشور	شاخص توسعهٔ انسانی
داده‌های ۲۰۲۱ (گزارش ۲۰۲۲)[۲]	میزان تغییر از سال ۲۰۱۵[۲۰]		داده‌های ۲۰۲۱ (گزارش ۲۰۲۲)[۲]	میانگین رشد سالانه (۲۰۱۰–۲۰۲۱)[۲۰]
1		سوئیس	0.962	۰٫۱۹٪
2		نروژ	0.961	۰٫۱۹٪
3		ایسلند	0.959	۰٫۵۶٪
4	(3)	هنگ کنگ	0.952	۰٫۴۴٪
5	(3)	استرالیا	0.951	۰٫۲۷٪
6		دانمارک	0.948	۰٫۳۴٪
7	(2)	سوئد	0.947	۰٫۳۶٪
8	(6)	جمهوری ایرلند	0.945	۰٫۴۰٪
9	(5)	آلمان	0.942	۰٫۱۶٪
10	(1)	هلند	0.941	۰٫۲۴٪

70	(2)	باربادوس	0.790	0.02%
71	(3)	آنتیگوآ و باربودا	0.788	0.02%
72	(8)	سیشل	0.785	0.10%
73	(9)	سری‌لانکا	0.782	0.54%
74	(10)	بوسنی و هرزگوین	0.780	0.67%
75	(2)	سنت کیتس و نویس	0.777	0.21%
76	(2)	ایران	0.774	0.35%
77	(2)	اوکراین	0.773	0.11%
78	(5)	مقدونیه شمالی	0.770	0.39%
79	(19)	چین	0.768	0.97%
80	(16)	جمهوری دومینیکن	0.767	0.73%
	(9)	مولدووا		0.45%
	(7)	پالائو		0.07%